ΕΦΣΥΝ: Στο στόχαστρο των αιολικών ο Ερύμανθος Τάσος Σαραντής
Η περιοχή, εκτός από το ότι αποτελεί ζωτικής σημασίας περιοχή για την επιβίωση σπάνιων και απειλούμενων ειδών πτηνών, έχει άγρια και πυκνά δάση κωνοφόρων και φυλλοβόλων δέντρων και σπάνια είδη φυτών και ζώων, ενώ υπάρχουν αρχαιολογικοί χώροι, καθώς και άλλα προστατευόμενα μνημεία αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. ● Πώς η μαζική προσφυγή στο ΣτΕ κατά της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων κόντεψε να προκαλέσει… διπλωματικό επεισόδιο με τη Γαλλία.
Προκειμένου να υλοποιηθεί η εγκατάσταση τριών αιολικών σταθμών στον Ερύμανθο, ένα επίμηκες και με πολλές κορυφές όρος που εκτείνεται σαν οροσειρά στη βορειοδυτική Πελοπόννησο και στα όρια των νομών Αχαΐας και Ηλείας, έχουν συμβεί τα πάντα.
Χρειάστηκε να γίνει αυθαίρετη πολιτική παρέμβαση της διοίκησης του ΥΠΕΝ, να διαδραματιστεί μια ολόκληρη μεθόδευση προκειμένου να προχωρήσει η αδειοδότηση των αιολικών και να υπάρξει αποικιοκρατικού τύπου παρέμβαση της γαλλικής πρεσβείας στην Ελλάδα προς τον υπουργό Περιβάλλοντος. Κι ακόμη να κατατεθεί μια «copy-paste» μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων στην οποία ο Ερύμανθος έχει μετακομίσει από την Πελοπόννησο στην Αιτωλοακαρνανία!
Για να γίνει αντιληπτό πού επιχειρείται η εγκατάσταση των συνολικά 27 γιγαντιαίων ανεμογεννητριών στην περιοχή πρέπει να ειπωθεί ότι ο Ερύμανθος έχει χαρακτηριστεί ως Eιδική Ζώνη Διατήρησης προστατευόμενης περιοχής «Natura» με πολλούς τύπους οικοτόπων και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) που αποτελεί ζωτικής σημασίας περιοχή για την επιβίωση των σπάνιων και απειλούμενων ειδών πτηνών καθώς έχουν καταγραφεί 30 είδη, όπως ο χρυσαετός και ο φιδαετός, αλλά και πολλά είδη μεταναστευτικής και μη ορνιθοπανίδας.
Επίσης έχει χαρακτηριστεί Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά, μα και ενδιαίτημα της πεταλούδας «παρνάσσιος Απόλλων» για τη διατήρηση της οποίας υφίσταται Εθνικό Σχέδιο Δράσης. Επιπλέον υπάρχουν άγρια και πυκνά δάση κωνοφόρων και φυλλοβόλων δέντρων (έλατα, βουνοκυπάρισσα, δρύες, καστανιές) και σπάνια είδη φυτών (πάνω από 970 ενδημικά και μη) και ζώων.
Στον Ερύμανθο υπάρχουν αρχαιολογικοί χώροι, καθώς και άλλα προστατευόμενα μνημεία αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Την περιοχή διασχίζουν αρκετά μονοπάτια όπως το «Εθνικό μονοπάτι 31», που συνδέει την Πάτρα με την Αρχαία Ολυμπία μέσα από το οροπέδιο της Φολόης, και πολλά χωριά και το μονοπάτι «Πέντε Μύθοι του Ηρακλή» με συνολικό μήκος 250 χλμ. και με ολοκληρωμένο τμήμα 85 χλμ. στον νομό Αρκαδίας από τον σύλλογο «O Λάδωνας».
Πλήθος από ήπιες αθλοτουριστικές δραστηριότητες όπως αλεξίπτωτο πλαγιάς, ορεινή ποδηλασία και τρέξιμο, αναρρίχηση, πεζοπορία, ράφτινγκ και καγιάκ συνυπάρχουν δίχως να θίγουν την οικολογική ισορροπία του Ερυμάνθου. Οι κάτοικοι στην ευρύτερη περιοχή απασχολούνται με την κτηνοτροφία, τη γεωργία και τη μελισσοκομία.
Το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας προτείνει τη λειτουργία ενός ανοιχτού κτηνοτροφικού πάρκου στον Δήμο Ερυμάνθου καθώς και την προστασία και επέκταση των ΠΟΠ προϊόντων. Στο ίδιο ο Ερύμανθος και το ορεινό τμήμα των Περιφερειακών Ενοτήτων Αχαΐας και Ηλείας περιγράφονται ως περιοχές ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού όπου θα πρέπει να διατηρηθούν, να προστατευτούν και να αναδειχτούν τα φυσικά, ιστορικά, αρχιτεκτονικά σημεία, καθώς και η κλίμακα και τα χαρακτηριστικά των οικισμών με αξιοποίηση των τοπικών πόρων βάσει των συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων (Δίκτυο περιοχών Natura και μονοπατιών, προϊόντα ΠΟΠ).
Μεθοδεύσεις
Σε αυτό τον τόπο επιδιώκεται η εγκατάσταση 3 αιολικών σταθμών. Ο πρώτος από την ελληνογαλλικών συμφερόντων «Αιολική Δυτικής Ελλάδας Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εμπορική και Βιομηχανική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας» με 11 ανεμογεννήτριες ύψους 200 μέτρων στο Σκιαδοβούνι Ερυμάνθου. Πίσω από την εταιρεία βρίσκεται η γαλλική AKUO Energy.
Διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας φέρεται να είναι ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), Παναγιώτης Λαδακάκος, όπως προκύπτει από τη βάση δεδομένων OpenCorporates. Προκειμένου η εταιρεία να λάβει Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ), στήθηκε ολόκληρη μεθόδευση που ξεκίνησε από τον γενικό διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ, Κώστα Δημόπουλο, ο οποίος με παρέμβασή τους προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου γνωμοδότησε υπέρ της αδειοδότησης του έργου παρακάμπτοντας τη Διεύθυνση Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας ΥΠΕΝ που είναι αρμόδια γι’ αυτό και παροτρύνοντας στην αγνόηση της αρνητικής γνωμοδότησης για το έργο του Φορέα Διαχείρισης Χελμού. Σημειώνεται ότι αρνητική ήταν και η γνωμοδότηση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας.
Στη συνέχεια, αν και το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Ελλάδας μέσω της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων γνωμοδότησε ομόφωνα αρνητικά για το έργο του αιολικού στο Σκιαδοβούνι και τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, συνέβη το εξής παράδοξο: όταν έφτασε η ώρα της συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΠΕΣΠΑ) -του τελικού γνωμοδοτικού οργάνου για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων- δεν παρευρέθησαν οι δύο εκπρόσωποι της Περιφέρειας που συμμετέχουν ως μέλη του, αλλά ούτε ο αναπληρωτής του ενός εκπροσώπου.
Ο μόνος που παρευρέθη ήταν ο αναπληρωτής του δεύτερου εκπροσώπου ο οποίος, σε αντίθεση με την ομόφωνα αρνητική απόφαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Περιφερειακού Συμβουλίου, εισηγήθηκε θετικά. Και έτσι το αποτέλεσμα απέβη θετικό για το έργο.
Δεδομένης αυτής της εξέλιξης η Επιτροπή Αγώνα πολιτών και φορέων «Σκιαδοβούνι Ερυμάνθου» από κοινού με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, τον Δήμο Ερυμάνθου, τον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, την Ιερά Μητρόπολη Πατρών, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, την Καλλιστώ, φορείς, σωματεία και κατοίκους της περιοχής άσκησε τον Ιούνιο στο ΣτΕ αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την κατασκευή και λειτουργία του Αιολικού Σταθμού στο Σκιαδοβούνι.
Αυτή η μαζική προσφυγή στο ΣτΕ φαίνεται ότι κόντεψε να προκαλέσει… διπλωματικό επεισόδιο. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» (27/6/2022), εκπρόσωποι έξι γαλλικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα στον ενεργειακό κλάδο (AKUO Energy Greece, EDF Renewables Hellas, Elpedison, Eren Hellas, Valorem, Voltalia Greece), συνοδευόμενοι από το Γάλλο πρέσβη Πατρίκ Μεζονάβ και τον πρόεδρο του Ελληνογαλλικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, επισκέφτηκαν στις 24/6 τον υπουργό Κώστα Σκρέκα.
Οι γαλλικές εταιρείες εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους «καθώς στον χορό των αντιδράσεων για νέες επενδύσεις ΑΠΕ έχουν μπει και οι περιφερειάρχες». Και έφεραν ως παράδειγμα την πρόθεση του περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας να προσφύγει στο ΣτΕ, για να μπλοκάρει την εγκατάσταση αιολικού πάρκου της γαλλικής εταιρείας AKUO στην Πάτρα.
Μελέτες… αμελέτητες
Ο δεύτερος αιολικός σταθμός αφορά την εγκατάσταση 7 ανεμογεννητριών ύψους 230 μέτρων στο Σκιαδοβούνι – Λειψούτα του Ερυμάνθου (Δροσιά) από τη «Χ. Ρόκας Ανώνυμη Βιομηχανική Εμπορική Εταιρεία του ομίλου Ρόκα», μέλος του ισπανικού ομίλου Iberdrola Renewables. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου βρίθει από ελλείψεις και παραλείψεις.
Μεταξύ άλλων δεν κάνει αξιολόγηση των σωρευτικών επιπτώσεων του έργου δεδομένου ότι γειτνιάζει με τον προαναφερόμενο αιολικό σταθμό στο Σκιαδοβούνι, περιέχει ατεκμηρίωτα και εντελώς αβάσιμα συμπεράσματα, δεν έχει αξιολογήσει ότι 650 μέτρα βορειοδυτικά του έργου εντοπίζεται ενεργή φωλιά φιδαετού και 200 μ. δυτικά των κεντρικών ανεμογεννητριών εντοπίζεται δεύτερη φωλιά και αποκρύπτει το γεγονός ότι οι 7 ανεμογεννήτριες πρόκειται να εγκατασταθούν εντός καμένης γης έπειτα από την πυρκαγιά που ξέσπασε πέρσι στην περιοχή.
Πέραν αυτών, η ΜΠΕ για την εγκατάσταση αιολικού σταθμού που κατατέθηκε στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) αναφέρει ότι «ο μελετώμενος ΑΣΠΗΕ χωροθετείται στη θέση Λειψούτα – Σκιαδοβούνι της Δ.Ε. Αστακού του Δήμου Ξηρομέρου». Κι αυτό, παρ’ όλο που χωροθετείται εντός του Δήμου Ερυμάνθου στην Αχαΐα και του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας στην Ηλεία και όχι εντός του Δήμου Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας!
Κάτι που αποκαλύπτει ότι ο μελετητής δασολόγος που συνέταξε τη ΜΠΕ ακολούθησε εν μέρει τη μέθοδο της αντιγραφής από προηγούμενη ΜΠΕ που αφορούσε διαφορετική περιοχή. Ακόμη πιο (κωμικο)τραγικό είναι ότι το γεγονός ότι πρόκειται για τον ίδιο μελετητή που στο παρελθόν είχε συντάξει και άλλη ΜΠΕ με τη μέθοδο της αντιγραφής που αφορούσε την κατασκευή και λειτουργία αιολικού σταθμού στο Ξεροβούνι στο όρος Αγιος Κωνσταντίνος του Δήμου Ναυπακτίας, ενώ σε αυτήν αναφερόταν άλλος αιολικός σταθμός στον νομό Αργολίδας («Οταν η Αργολίδα “μετακόμισε” στη Ναυπακτία», «Εφ.Συν.», 17/4/2021). Πέραν του ότι πρόκειται για μια ακόμη μελέτη-παρωδία, το ερώτημα που προκύπτει είναι το πότε θα αντιδράσουν οι αρμόδιες αρχές προκειμένου να εξαλειφθούν τέτοια φαινόμενα ανυπόστατων και γελοίων μελετών που εξευτελίζουν την υπόσταση της διαδικασίας της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Τέλος, την εγκατάσταση και λειτουργία ακόμη ενός αιολικού σταθμού με 9 ανεμογεννήτριες στο Μελισσοβούνι του Ερυμάνθου επιδιώκει η εταιρεία «VOLTERRA A.E.», μέτοχος της οποίας είναι ο διεθνής κατασκευαστικός όμιλος AVAX Α.Ε. Επιπρόσθετα, για να μην απομείνει τίποτα όρθιο στον Ερύμανθο από τον οποίο πηγάζουν 6 μεγάλα ποτάμια καθώς και αρκετά άλλα μικρότερα, δρομολογείται και η κατασκευή 17 μικρών υδροηλεκτρικών έργων που έχουν λάβει άδεια παραγωγού.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών