Αιολικοί Σταθμοί Θράκης – Ασπροπάρης 1-1

Μία νίκη και μια (προσώρας) ήττα για τον Ασπροπάρη, τον πιο απειλούμενο γύπα στην Ευρώπη

Δύο αποφάσεις διαμετρικά αντίθετες εκδόθηκαν το τελευταίο διάστημα για Αιολικούς Σταθμούς (ΑΣΠΗΕ) στον Έβρο και στη Ροδόπη. Στις 27 Φεβρουαρίου, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας Θράκης απορρίπτει έναν Αιολικό Σταθμό που σχεδιαζόταν κοντά σε φωλιές Ασπροπάρη και Όρνιων στην προστατευόμενη περιοχή της Κοιλάδας του Κομψάτου, μια απόφαση που αποτελεί ελπιδοφόρο νέο, τόσο για τους γύπες, όσο και για δεκάδες ακόμη σπάνια αρπακτικά πουλιά που διαβιούν στην περιοχή.

Κι όμως, μόλις πέντε ημέρες πριν, στις 22 Φεβρουαρίου το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε αδειοδοτήσει άλλον Αιολικό Σταθμό στα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας, μεταξύ Πετρωτών και Πενταλόφου του Δήμου Ορεστιάδας. Σε αυτή την περίπτωση, ο άτυχος Ασπροπάρης δεν φωλιάζει στην Ελλάδα, αλλά στη Βουλγαρία, όμως σε πολύ κοντινή απόσταση (μόλις 5 χλμ.) από τον Αιολικό Σταθμό.

Για την αδειοδότηση του Αιολικού Σταθμού στη θέση «ΑΓΓΕΛΙΚΟΥΛΑ» στην Κοιλάδα Κομψάτου, η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης και η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία ήδη από την πρώτη στιγμή είχαν αντιδράσει έντονα, εκφράζοντας την αρνητική τους θέση την οποία στήριξαν με επιστημονικά δεδομένα. Τα επιχειρήματα των δύο οργανώσεων και η αρνητική γνωμοδότηση του ΟΦΥΠΕΚΑ που ακολούθησε, έπεισαν και άλλες υπηρεσίες να γνωμοδοτήσουν αρνητικά, ώστε τελικά η Αποκεντρωμένη διοίκηση να αποφασίσει ότι ο ΑΣΠΗΕ θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και ότι ένα τέτοιο έργο έρχεται σε αντίθεση με τους στόχους διατήρησης των προστατευόμενων ειδών στην περιοχή.

Στην απορριπτική απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η περιοχή της Κοιλάδας του Κομψάτου χαρακτηρίζεται ως «εξαιρετικής σημασίας ενδιαίτημα για σπάνια προστατευόμενα είδη πτηνών» και επιπλέον υπογραμμίζεται ότι, ειδικότερα μετά τις πρόσφατες πυρκαγιές που σημαντικά ενδιαιτήματα έχουν καεί, η περιοχή έχει ιδιαίτερη σημασία για την αναπαραγωγή και τροφοληψία των απειλούμενων ειδών.

Εικ. 1 & 2 – Ασπροπάρηδες, Όρνια και Μαυρόγυπες στην ταϊστρα του Κομψάτου

Την ιδιαίτερη σημασία των γειτονικών στις καμένες εκτάσεις περιοχών είχαν επισημάνει ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο εννέα περιβαλλοντικές οργανώσεις με κοινή επιστολή τους στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζητώντας να ανασταλούν οι διαδικασίες αδειοδότησης ΑΣΠΗΕ στις περιοχές αυτές. Ωστόσο το Υπουργείο δεν έχει δημοσιεύσει καμία σχετική απόφαση, ενώ παρά τις υπενθυμίσεις αποφεύγει να απαντήσει.

Για τον Αιολικό Σταθμό στη θέση «ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ» στην Ορεστιάδα, εκτός από την αρνητική γνωμοδότηση της Δασικής Υπηρεσίας, μεγάλη ήταν η αντίδραση και από πολίτες και Συλλόγους, τη Σχολή Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων και το Εργαστήριο Δασικής Βοτανικής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, οι οποίοι στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης απέστειλαν επιστολές εκφράζοντας την αντίθεση τους για την καταστροφή του μοναδικού φυσικού δασικού οικοσυστήματος στο Δήμο Ορεστιάδας.

Από την πλευρά της, η Βουλγαρική Ορνιθολογική Εταιρεία (BSPB) αφού ενημερώθηκε από την Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης για το σχεδιασμό του έργου, άμεσα έστειλε επιστολή στο ΥΠΕΝ, ενημερώνοντας για την ύπαρξη ενεργής φωλιάς Ασπροπάρη σε απόσταση μικρότερη των 5 χλμ. καθώς και για τη νομοθεσία στη γειτονική χώρα, σύμφωνα με την οποία – όπως και στην Ελλάδα – ορίζεται ζώνη αποκλεισμού για Αιολικούς Σταθμούς σε ακτίνα 5 χλμ. από φωλιές Ασπροπάρη.

Το ΥΠΕΝ όχι μόνο αγνόησε τις αντιδράσεις πολιτών και φορέων αλλά ουδόλως ενδιαφέρθηκε για τις επιπτώσεις του Αιολικού Σταθμού στη βιοποικιλότητα της γειτονικής χώρας, ενώ στην απόφασή του δεν εξηγεί τους λόγους που αυτά δεν λήφθηκαν υπόψη. Σημειώνεται πως, η υποχρεωτική ενημέρωση και παροχή γνώμης από γειτονικό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όταν ένα έργο ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον του, προβλέπεται ρητά από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2011/92/ΕΕ (για την εκτίμηση των επιπτώσεων έργων στο περιβάλλον).

«Ίσως τελικά υπάρχει ελπίδα για τον Άσπροπάρη, τα Όρνια και τα σπάνια αρπακτικά πουλιά που έχουν βρει καταφύγιο στον Κομψάτο. Δυστυχώς όμως έχει χαθεί η εμπιστοσύνη στη διοίκηση, η οποία λαμβάνει τις αποφάσεις. Θυμόμαστε όλοι πως τον περασμένο Ιούλιο εγκρίθηκαν τρεις ανεμογεννήτριες στον Κομψάτο, οι δύο μάλιστα εντός της ζώνης αποκλεισμού που έχει θεσμοθετηθεί για τον Ασπροπάρη. Και τώρα, η έγκριση του αιολικού σταθμού στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, παρά τις τόσες αντιδράσεις. Ελπίζουμε, τουλάχιστον, ότι στο μέλλον η διοίκηση θα λαμβάνει σωστές αποφάσεις με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και συνυπολογίζοντας τις θέσεις των τοπικών φορέων και κατοίκων. Είναι επίσης απαραίτητο, τόσο η διοίκηση σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, όσο και οι γνωμοδοτούσες υπηρεσίες, να θέσουν τις ίδιες αξίες και προτεραιότητες και να μη γνωμοδοτούν/αδειοδοτούν αντιφατικά», δήλωσε ο Λευτέρης Καψάλης, επιστημονικός συνεργάτης της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης.