ΕΦΣΥΝ: Αρχαιολογική έρευνα στα αινιγματικά «σπίτια των δράκων» Βασιλική Τζεβελέκου

Eλληνο-ελβετική ομάδα, με επικεφαλής τη δρα Αγγελική Γ. Σίμωσι και τον καθηγητή Karl Reber, έκανε την ανασκαφή και ξεκίνησε την τεκμηρίωση των πολύτιμων μνημειακών κατασκευών που βρίσκονται στα βουνά της νότιας Εύβοιας κι όπου να ’ναι θα πρέπει να συνυπάρξουν με συστάδες από ανεμογεννήτριες.

Με τίτλο «Αρχαιολογική έρευνα στα αινιγματικά “σπίτια των δράκων”», το υπουργείο Πολιτισμού έστειλε χθες ενημερωτικό δελτίο Τύπου για την αρχαιολογική ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε στα δρακόσπιτα στη θέση Πάλλη-Λάκκα, νότια των Στύρων στην Εύβοια. Διά της τεθλασμένης το ΥΠΠΟΑ παραδέχεται τη σημαντικότητα και τη σπουδαιότητα των δρακόσπιτων, αρχαίων κτισμάτων που κινδυνεύουν από την εγκατάσταση των αιολικών πάρκων, όπως και άλλες αρχαιότητες σε όλη την έκταση του λόφου του Νημποριού.

Οι κινητοποιήσεις των κατοίκων και φορέων (Εξωραϊστικός Σύλλογος Νημποριού, Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, Σύλλογος Εκτάκτων Αρχαιολόγων κ.ά.) είναι σφοδρές και συνεχίζονται (υποστηρίζονται από βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., ΚΚΕ και ΜέΡΑ25) ενάντια στα σχέδια της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών που θα πλήξουν το φυσικό κάλλος, τους αρχαιολογικούς χώρους και τους οικισμούς της περιοχής. Γι’ αυτό ζητούν την αρχαιολογική οριοθέτηση ολόκληρου του λόφου του Νημποριού με ζώνες απολύτου προστασίας και την ακύρωση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) των αιολικών πάρκων που πέρασε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (Φεβρουάριος 2022) και εγκρίθηκε και από το υπουργείο Περιβάλλοντος παρότι συντάχθηκε τον Ιούλιο του 2021 και δεν επικαιροποιήθηκε μετά τις φωτιές του περσινού καλοκαιριού, ούτε λαμβάνει υπόψη την αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου.

Θυμίζουμε ότι με απόφαση του ΚΑΣ ο αρχαιολογικός χώρος οριοθετήθηκε αποσπασματικά στον λόφο του Νημποριού. Με τμηματική διάταξη «προκειμένου να χωρέσουν οι ανεμογεννήτριες», όπως είχε σχολιάσει αρχαιολόγος στην «Εφ.Συν.», παρότι και η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ευβοίας, Αγγελική Σίμωσι, έχει παραδεχτεί ότι ολόκληρη η περιοχή βρίθει αρχαιολογικών ευρημάτων.

Η τμηματική οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου έχει χαρακτηριστεί «στρεβλή απόφαση» καθώς έχει αποτέλεσμα να στενεύουν οι χώροι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος προκειμένου να χωρέσουν οι ανεμογεννήτριες! Παράλληλα η ακουστική ένταση που θα εκπέμπεται θα πλήξει τους κατοίκους και θα είναι απαγορευτική για την επίσκεψη του κοινού στα αρχαία μνημεία, την οποία ευαγγελίζεται η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», ειδική ομάδα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο πραγματοποίησε πρόσφατα μετρήσεις ήχου, με βάση τις οποίες ολόκληρος ο οικισμός θα δέχεται άνω των 50 ντεσιμπέλ (decibel – dB) με ανώτατο όριο τα 45 dB, ενώ στους αρχαιολογικούς χώρους θα εκπέμπονται άνω των 70 dB καθιστώντας απαγορευτική την επίσκεψη του κοινού.

Τα δρακόσπιτα, που βρίσκονται στα βουνά της νότιας Εύβοιας, είναι μνημειακές κατασκευές τετράγωνης ή ορθογώνιας κάτοψης από λιθόπλινθους χωρίς συνδετικό υλικό και σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Εχουν έρθει στο φως 22 τέτοια αρχαία κτίσματα, εκ των οποίων τα 16 εντοπίζονται στην περιοχή των Στύρων. «[…] κατασκευές που κατά την ύστερη αρχαιότητα χρησιμοποιήθηκαν ως ποιμνιοστάσια, φαίνεται ότι για περισσότερες από δύο χιλιετίες εξυπηρετούσαν και άλλες λειτουργίες. Το μνημειακό μέγεθος των οικοδομικών λίθων και η περίτεχνα κατασκευασμένη, κατά το εκφορικό σύστημα, στέγη έκαναν τους κατοίκους της περιοχής να πιστέψουν ότι χτίστηκαν από “δράκους”, ανθρωπόμορφους δηλαδή γίγαντες με υπερφυσικές δυνάμεις. Τα κτίρια, που βρίσκονται στα βουνά του νότιου τμήματος της Εύβοιας, δεν έχουν αποκαλύψει ακόμη όλα τους τα μυστικά και η αρχαιολογική έρευνα προσπαθεί να λύσει το μυστήριο της πρωταρχικής τους χρήσης: μικρό ιερό, καταφύγιο λατόμων ή φυλάκιο;» γράφει το ΥΠΠΟΑ.

Η αρχαιολογική έρευνα επικεντρώθηκε στο λίθινο συγκρότημα κτιρίων στη θέση Πάλλη-Λάκκα, που ξεχωρίζει για το μνημειακό μέγεθος των οικοδομικών λίθων του. «Αποτελείται από τρία κτίρια, διαστάσεων 12,40 μ. x 6,20 μ. το βόρειο και το νότιο, ενώ το ανατολικό είναι μακρύτερο, 6,20 μ. x 5,80 μ.» αναφέρει το ΥΠΠΟΑ.

Την ανασκαφή πραγματοποίησε ελληνο-ελβετική ομάδα, με επικεφαλής τη δρα Αγγελική Γ. Σίμωσι και τον καθηγητή Karl Reber (Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα). Συμμετείχαν οι αρχαιολόγοι Chloé Chezeaux, Jérôme André, Nina Nicole και Tristan Allegro και από πλευράς της ΕΦΑ Ευβοίας την επιτόπου επιστημονική ευθύνη έχει η τμηματάρχης Φανή Σταυρουλάκη.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι αρχαιολόγοι επιβεβαίωσαν ότι το μνημείο της Πάλλης-Λάκκας οικοδομήθηκε κατά την αρχαιότητα αν και δεν αποσαφήνισαν τη λειτουργία των δρακόσπιτων. «Η ανακάλυψη ενός “τείχους”, πλάτους 1 μ. περίπου, δίπλα στο συγκρότημα προσφέρει νέα στοιχεία προς αυτή την κατεύθυνση, αν και η χρήση του παραμένει ακόμα άγνωστη (άνδηρo;) και ανήκει σε δεύτερη οικοδομική φάση» αναφέρει το ΥΠΠΟΑ και ενημερώνει ότι παράλληλα οι αρχαιολόγοι ξεκίνησαν την τεκμηρίωση και των υπόλοιπων δρακόσπιτων στις θέσεις Λουμιθέλ, Κρόι-Φτοχτ, Ιλκιζες και Μακκού (αρβανίτικα μικροτοπωνύμια).

Εξυμνώντας το έργο της ελληνο-ελβετικής ομάδας η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ σημειώνει ότι ο στόχος της είναι «… να αναδείξει αυτά τα μνημεία, τα οποία είναι από τα πλέον επισκέψιμα στην περιοχή, παρέχοντας πληροφορίες στους Ελληνες και ξένους επισκέπτες». Ναι, αλλά με τις ανεμογεννήτριες πάνω από τα κεφάλια τους;

Να πούμε, τέλος, ότι οι κάτοικοι και οι φορείς που δραστηριοποιούνται ενάντια στην εγκατάσταση των αιολικών πάρκων και στις ανεμογεννήτριες συνεχίζουν τον αγώνα τους με προσφυγές στη Δικαιοσύνη. Το φθινόπωρο θα εκδικαστεί η αίτηση ακύρωσης της άδειας παραγωγής που έχει εκδώσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και τον Ιανουάριο του ’23 στο Συμβούλιο της Επικρατείας η αίτηση ακύρωσης για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών