ΕΦΣΥΝ: Βλέπει μόνο κερδοσκοπία… εξωτερικού Άρης Χατζηγεωργίου

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/EUROKINISSI

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 10.03.2022, 11:33

Λίγο έλειψε χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης να… καταγγείλει τα «διεθνή μονοπώλια» μιλώντας μέσα στο Υπουργικό Συμβούλιο για «κερδοσκοπία» στις αγορές ενέργειας. Μια προσεκτική ανάγνωση, όμως, στις προτάσεις που υπέβαλε προς την Κομισιόν αποκαλύπτει ότι κατά τον πρωθυπουργό η κερδοσκοπία βρίσκεται μόνο σε κάποιες μακρινές αγορές του εξωτερικού και ζητάει να λάβουν οι Βρυξέλλες μέτρα για την αντιμετώπισή της.

Αγνοώντας τις υπόλοιπες παροτρύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ρυθμίσεις (δηλαδή πλαφόν) στις τιμές λιανικής αλλά και φορολόγηση στα «ουρανοκατέβατα κέρδη» που εμφανίζουν εδώ και μήνες οι παραγωγοί ηλεκτρισμού, ο κ. Μητσοτάκης έστειλε επιστολή με έξι προτάσεις στην πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και τα 6 σημεία παραβιάζουν, τρόπον τινά, τα ιερά βιβλία του νεοφιλελευθερισμού δείχνοντας ασέβεια στα χέρια της αγοράς που λύνουν όλα τα προβλήματα. Τα πέντε από τα έξι, όμως, αφορούν τις διεθνείς αγορές φυσικού αερίου καθώς ζητούν:

Πλαφόν στις τιμές TTF, δηλαδή στις τιμές φυσικού αερίου όπως προσδιορίζονται χρηματιστηριακά στην Ολλανδία. Οριο στην ημερήσια διακύμανση των τιμών TTF, «όπως υπάρχει στις χρηματιστηριακές αγορές». «Καθορισμό τιμών» TTF σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης «στην περίπτωση που υπάρξουν ανακοινώσεις που αφορούν τις ροές φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία». Αύξηση της ρευστότητας (δηλαδή να πέσουν πρόσθετα κεφάλαια χωρίς να προσδιορίζεται η πηγή) με διασύνδεση των αγορών φυσικού αερίου ΗΠΑ, Ε.Ε. και Ασίας. Ενα πέμπτο σημείο, αφορά το ενδεχόμενο, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, να επιτρέπονται οι συναλλαγές «μόνο με φυσική παράδοση».

Δεν προσδιορίζεται αν αυτό αφορά μόνο τις αγορές φυσικού αερίου, αλλά κύκλοι της αγοράς συνδέουν τη διατύπωση αυτή με τα διμερή συμβόλαια, δηλαδή τις μακροπρόθεσμες συμφωνίες μεταξύ προμηθευτών και παραγωγών που παρακάμπτουν τις χρηματιστηριακές τιμές. Σημειωτέον ότι η έλλειψη τέτοιων συμβολαίων στην Ελλάδα θεωρείται ένα από τα σοβαρά προβλήματα που οδηγούν σε άνοδο των τιμών λιανικής οι οποίες, έτσι, καθίστανται «έρμαιο» των χρηματιστηρίων.

Το μόνο από τα 6 σημεία της επιστολής Μητσοτάκη που αναφέρεται καθαρά στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι εκείνο που προτείνει «πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους στην χονδρική αγορά βάσει της παρακολούθησης του κόστους παραγωγής». Πρόκειται για μέτρο ανάλογο με εκείνο που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα για προϊόντα όπως τα καύσιμα και τα δημητριακά και σχολιάστηκε ευρέως για την πολυπλοκότητα και την αποτελεσματικότητά του.

Οσο δύσκολο είναι, όμως, κάποιος να προσδιορίσει ποιο είναι το αποδεκτό κέρδος στα μακαρόνια και στο ψωμί, με βάση το κέρδος που έβγαζε ο έμπορος τον περασμένο Σεπτέμβριο, δύο φορές δυσκολότερο θεωρείται να τεθεί πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους της χονδρικής αγοράς ρεύματος, όπου οι τιμές προσδιορίζονται χρηματιστηριακά. Η πρόσθετη δυσκολία αφορά και την παρακολούθηση του κόστους παραγωγής των μονάδων παραγωγής ρεύματος καθώς δεν αναφέρεται ποιος θα συγκεντρώνει από τις πανίσχυρες εταιρείες τα στοιχεία και πώς θα τα αξιολογεί.

Τι γίνεται όμως με την «εντός Ελλάδας» κερδοσκοπία, τα υπερκέρδη και τα καρτέλ για τα οποία έχουν μιλήσει το τελευταίο διάστημα επωνύμως παράγοντες όπως ο καθηγητής του ΕΜΠ Π. Κάπρος και ο εκπρόσωπος των βιομηχανικών καταναλωτών ρεύματος (ΕΒΙΚΕΝ) Αντ. Κοντολέων; Για αυτά, η επιστολή Μητσοτάκη δεν κάνει αναφορά, παρά το γεγονός ότι με τις προχθεσινές ανακοινώσεις της Κομισιόν «άναβε πράσινο φως» και επίσημα για ρυθμίσεις και φόρους.

Οι ρυθμίσεις αφορούσαν πλαφόν στις τιμές λιανικής και όχι της χονδρικής, όπως εφαρμόστηκαν στη Γαλλία, όπου το κράτος ανέλαβε να καλύψει τη χασούρα για τη γαλλική ΔΕΗ (EDF). Η φορολόγηση αφορά τα «ουρανοκατέβατα κέρδη» των παραγωγών ρεύματος που πωλούν ακριβά λόγω των υψηλών τιμών χονδρικής, ενώ το κόστος τους είναι πολύ χαμηλότερο. Στην Ελλάδα, τέτοια κέρδη εκτιμάται ότι έχουν όλοι οι παραγωγοί, αλλά επιστροφή πλεονάζοντος κέρδους ισχύει μόνο για όσους έχουν φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες.

Η κυβέρνηση άφηνε να διαρρέει από προχθές ότι για τέτοιου είδους μέτρα απαιτούνται κεφάλαια που δεν υπάρχουν ενώ, χθες, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επέλεξε να απαντήσει μόνο για τα λιγνιτικά εργοστάσια, επιμένοντας ότι δεν συμφέρει η λειτουργία τους. Σήμερα, η μέση χονδρική τιμή στην Ελλάδα φτάνει στα 349,8 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με αύξηση 6% σε σχέση με χθες και μείωση των λιγνιτών από το 19% στο 13,9% του ενεργειακού μείγματος.