ΕΦΣΥΝ: Επικοινωνιακά τρικ, αλγόριθμοι και αναπάντητα ερωτήματα Άρης Χατζηγεωργίου

Με φυσικό αέριο βάφονται αυγά; Αλλιώς το λέει η λαϊκή έκφραση αλλά η παραλλαγή ταιριάζει γάντι στις κυβερνητικές εξαγγελίες για επιστροφές χρημάτων από τις εξωφρενικές ρήτρες στο ηλεκτρικό ρεύμα και νέα μοντέλα μείωσης των μελλοντικών λογαριασμών που αναδίδουν οσμή εκλογών και μάλιστα άμεσων, πριν δηλαδή αποδειχτεί εάν τα μέτρα αυτά θα έχουν αποτέλεσμα στην πράξη.

Μετά το διάγγελμα του Κυρ. Μητσοτάκη την Πέμπτη που έπαιζε έως χθες χωρίς σταματημό στα φιλοκυβερνητικά μέσα, ανέλαβαν τρεις υπουργοί να διευκρινίσουν το περιεχόμενο των μέτρων πέφτοντας σε αντιφάσεις και αόριστες απαντήσεις. Τη λύση ανέλαβε να δώσει ο πρώτος τη τάξει εκ των τριών, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, που έκλεισε απότομα τη διαδικασία των ερωταπαντήσεων λέγοντας το αμίμητο: «Και μόνο η ποιότητα των ερωτήσεων αποδεικνύει το γεγονός ότι το πακέτο μέτρων που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι γενναίο, ρεαλιστικό και καινοτόμο»…

Το 600άρι

Το μέτρο που κυριάρχησε αυτές τις δύο μέρες ήταν εκείνο για την επιστροφή χρημάτων που έχουν ήδη χρεωθεί οι καταναλωτές στο διάστημα Δεκεμβρίου-Μαΐου μέσα από τους υπέρογκους λογαριασμούς που προκάλεσαν αναταραχή στην κοινωνία και πίεση στην κυβέρνηση. Η συζήτηση για το 600άρι έδωσε και πήρε χωρίς να διευκρινίζεται ότι αυτό το ποσό είναι το ανώτατο που θα δοθεί ενώ το κατώτατο είναι τα 18 ευρώ για το ίδιο εξάμηνο.

Μάλιστα, η «Εφ.Συν.» υπέβαλε χθες ερώτημα σε τι ύψος συνολικού λογαριασμού αντιστοιχεί η επιστροφή των 600 ευρώ, αλλά οι υπουργοί Σταϊκούρας, Σκρέκας, Σκυλακάκης και οι δύο γενικοί γραμματείς Θ. Πετραλιάς και Αλεξάνδρα Σδούκου δεν απάντησαν. Η «Εφ.Συν.» ρώτησε επίσης εάν έχει υπολογιστεί πόσοι είναι εκείνοι που θα λάβουν κάποια επιστροφή. Εκεί προέκυψε σύγχυση.

«Τώρα θα διαπιστώσουμε τον πραγματικό αριθμό των ανθρώπων που είχαν σημαντικές αυξήσεις στην πρώτη κατοικία τους», είπε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης. Ο γ.γ. Θ. Πετραλιάς είπε ότι «δεν ξέρουμε με ακρίβεια γιατί δεν έχει γίνει ο υπολογισμός». «Το ξέρουμε», απάντησε όμως ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκας όταν ο υπογράφων ρώτησε πόσοι είχαν κατανάλωση πάνω από 300 κιλοβατώρες τον μήνα και έμειναν εκτός επιδότησης.

Ο κ. Σκρέκας είπε ότι πρόκειται για 1.300.000 παροχές ρεύματος ενώ αργότερα ο Θ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι το ποσό που θα διατεθεί για αναδρομικές επιδοτήσεις θα είναι συνολικά 280 εκατομμύρια. Από τα δύο αυτά νούμερα προκύπτει με τη διαίρεση ότι το «600άρι» πέφτει κατά μέσον όρο στα 215 ευρώ το εξάμηνο -δηλαδή 36 ευρώ τον μήνα.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, προκαλεί αίσθηση ο τρόπος με τον οποίο το ποσό των 280 εκατομμυρίων ευρώ θα μπορέσει να αποκαταστήσει μια αδικία που προέκυψε επειδή 1,3 εκατομμύρια καταναλωτές έμειναν ακάλυπτοι από συνολικές επιδοτήσεις 3,3 δισ. ευρώ που δόθηκαν στο διάστημα Σεπτεμβρίου-Απριλίου.

Πλατφόρμα

Προκειμένου να επιστραφούν όμως τα όποια χρήματα, θα πρέπει οι ωφελούμενοι να εγγραφούν σε ακόμα μία πλατφόρμα που θα ετοιμάσει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Η πλατφόρμα θα λειτουργήσει τον Ιούνιο για να έχουν περιληφθεί και οι λογαριασμοί του Μαΐου και ο καταναλωτής θα πρέπει να μπαίνει μέσα και να επιβεβαιώνει ή να επικαιροποιεί στοιχεία που αφορούν την κύρια κατοικία, τον αριθμό παροχής και το ποσοστό συνιδιοκτησίας. Μετά ο πάροχος ηλεκτρισμού θα δίνει τη ρήτρα που χρεώθηκε μέσα στο συγκεκριμένο εξάμηνο, θα αφαιρεί τις εκπτώσεις που δόθηκαν από κράτος και εταιρείες και από τη διαφορά θα βγάζει το ποσό επιστροφής ως ποσοστό 60%.

Η ΜΗ κατάργηση της ρήτρας

Τα επικοινωνιακά τρικ της κυβέρνησης απογειώθηκαν όμως στην άλλη βασική εξαγγελία, που αφορά την αλλαγή του μοντέλου βάσει του οποίου υπολογίζεται η χονδρική τιμή και προκύπτουν οι εξωφρενικές ρήτρες. Επειδή τα μοντέλα αυτά είναι δύσκολο να εξηγηθούν, ειδικά όταν ακόμη δεν έχουν εγκριθεί από την Κομισιόν, στο έργο αυτό μπήκε ως υπέρτιτλος το «Καταργείται η ρήτρα». Πάντως, ο κ. Σκρέκας όταν ρωτήθηκε από την «Εφ.Συν.» εάν θα καταργηθεί η ρήτρα από τους λογαριασμούς ρεύματος επέλεξε να μην απαντήσει. Περιέγραψε όμως έναν μηχανισμό, βάσει του οποίου μπορεί η χονδρική τιμή να βγαίνει στα 240 ευρώ ανά μεγαβατώρα αλλά το ρεύμα θα πωλείται στα 150 ευρώ. Πώς θα γίνεται αυτό;

Ο ίδιος υπουργός περιέγραψε το σημερινό μοντέλο βάσει του οποίου πολλές μονάδες διαφορετικής τεχνολογίας παράγουν ρεύμα (λιγνίτης, υδροηλεκτρικά, φωτοβολταϊκά, ανεμογεννήτριες, μονάδες αερίου) αλλά η τιμή καθορίζεται από τις ακριβότερες, που είναι εκείνες με το φυσικό αέριο. Με το νέο μοντέλο, «για παράδειγμα, μία λιγνιτική μονάδα, η οποία έχει χαμηλότερο πραγματικό κόστος λειτουργίας παραγωγής ενέργειας από την οριακή τιμή συστήματος, θα αμείβεται, θα αποζημιώνεται με το πραγματικό κόστος λειτουργίας, τα 150 ευρώ», είπε ο κ. Σκρέκας. Το σύστημα παραπέμπει σε μορφή «διατίμησης ανά τεχνολογία» χωρίς να προκύπτει ξεκάθαρα εάν αυτό θα γίνεται με όσα ζητούν οι παραγωγοί ή θα γίνονται υπολογισμοί από το κράτος.

Ο γ.γ. Θ. Πετραλιάς μίλησε για ένα περίπλοκο σύστημα που θα μετρά με αλγόριθμους τα χρηματιστηριακά δεδομένα ανά 15 δευτερόλεπτα αλλά δεν ξεκαθαρίστηκε εάν και πώς το κράτος θα καλύπτει τη διαφορά ανάμεσα στην τιμή που βγάζουν τα Big Data Analytics και εκείνη που ζητά ο παραγωγός ενέργειας.

Θετικό είναι πάντως το γεγονός ότι ο κ. Σκρέκας παραδέχτηκε μια φορά ότι η παραγωγή από λιγνίτη είναι φτηνότερη, αλλά κυρίως ότι με αυτόν τον τρόπο «ανακτούμε το σύνολο των υπερεσόδων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και του ειδικού λογαριασμού των ΑΠΕ που για το επόμενο εξάμηνο εκτιμάται σε 1,630 δισ. ευρώ». Για τα υπερέσοδα των προηγούμενων μηνών, όμως, για τα οποία έγιναν συγκρούσεις στη Βουλή, ουδείς μίλησε και όλοι παραπέμπουν στο από καιρό προσδοκώμενο πόρισμα της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ).

Γιατί όμως αυτό το πιο δίκαιο σύστημα να μην ισχύσει μόνιμα; Στην ερώτηση αυτή επίσης ο κ. Σκρέκας απάντησε μπερδεμένα λέγοντας ότι θα ισχύσει «μέχρι να επανέλθουν οι τιμές φυσικού αερίου σε λογικά επίπεδα» χωρίς να αποκλείει την αναστολή της ρήτρας «με θεσμικό τρόπο».

Από τη χονδρική στη λιανική

Διαφορετικές απαντήσεις λάβαμε στο περιθώριο της ενημέρωσης όταν επιμείναμε να μάθουμε πώς διασφαλίζεται ότι οι μειωμένες τιμές αγοράς ενέργειας μέσω του νέου μηχανισμού θα περάσουν στον τελικό καταναλωτή και δεν θα μετατραπούν σε νέα υπερκέρδη για τις εταιρείες.

Ο κ. Σκρέκας υποσχέθηκε ελέγχους από τη ΡΑΕ (για τους οποίους η Αρχή διόλου δεν φημίζεται), ο δε κ. Σκυλακάκης παρέπεμψε στη λειτουργία της αγοράς και του ανταγωνισμού –κάτι το οποίο επίσης δεν λειτούργησε κάνοντας πολλούς να μιλούν για καρτέλ.