ΕΦΣΥΝ: Υπερκέρδη 3 δισ. κρυμμένα… κάτω από το χαλί Άρης Χατζηγεωργίου

Παράλληλη επίδειξη μαγειρικών γνώσεων με ασκήσεις κωλοτούμπας επιχείρησε ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης εξαγγέλλοντας ότι θα φορολογήσει τα υπερκέρδη των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας, που το αρνιόταν κατηγορηματικά, βάζοντας όμως στο παιχνίδι και τους ισολογισμούς τους όπου πολλά μπορούν να κρυφτούν. Για υπερκέρδη 1,4 δισ, ευρώ που μπορούν να φτάσουν στα 3 δισ. έως το τέλος του 2022 κάνει λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ.

Κάτω από την πίεση της βαρβαρότητας που βιώνουν χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τους λογαριασμούς ρεύματος να φτάνουν εδώ και μήνες με ποσά πολλαπλάσια των συνηθισμένων, ο κ. Μητσοτάκης εμφανίστηκε χθες στη Βουλή και, στα γνωστά επιχειρήματα περί εισαγόμενης ενεργειακής κρίσης, προσπάθησε με ύφος επιτηδευμένα αποφασιστικό να προσθέσει ότι οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας πρέπει «να καταθέσουν μερίδιο των συγκυριακών τους κερδών για την άρση αυτής της αναταραχής».

Η φράση αυτή ακούστηκε στη διάρκεια της πρωτολογίας του πρωθυπουργού, πριν πάρει τον λόγο ο Αλέξης Τσίπρας και πριν τη δευτερολογία, όπου ο Κυρ. Μητσοτάκης υποσχέθηκε φορολόγηση 90% στα υπερκέρδη που θα διαπιστωθούν. Θύμισε όμως έντονα μια αντίστοιχη στιχομυθία που είχαν οι δύο πολιτικοί αρχηγοί μόλις πριν από 22 μέρες, την 1η Μαρτίου 2002.

Τότε ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε σε κέρδη 900 εκατομμυρίων από τη ΔΕΗ, όπως ανέφεραν και πλήθος δημοσιευμάτων στο προηγούμενο διάστημα. «Ψέματα. Δεν θα βγάλει καθόλου κέρδη ή οριακά κέρδη», απάντησε για τη ΔΕΗ τότε ο πρωθυπουργός, εξηγώντας ότι αυτό θα συμβεί «για τον απλούστατο λόγο ότι όλη της η κερδοφορία αξιοποιήθηκε για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις». Επανέλαβε, έτσι, ο Κυρ. Μητσοτάκης όσα είχε αναφέρει λίγες μέρες νωρίτερα ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Κ. Σκρέκας.

Με αφορμή εκείνες τις αναφορές γράψαμε στην «Εφ.Συν.» για «μαγειρική» στοιχείων (26/2/22 «Κυβερνητικά παιχνίδια με τα κέρδη των παρόχων ενέργειας»). Τρεις βδομάδες αργότερα, στη χθεσινή συζήτηση το κλίμα άλλαξε καθώς η πρόταση για φορολόγηση των «ουρανοκατέβατων κερδών» συστήνεται πλέον επισήμως και από την Ε.Ε. και επτά κράτη την εφαρμόζουν μεμονωμένα. Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για δρομολόγηση ελέγχων στα έσοδα των μεγάλων επιχειρήσεων ενέργειας παραπέμποντας στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) που θα ελέγξει τα στοιχεία από τον περασμένο Οκτώβριο. Οντως, η ΡΑΕ έχει τη δυνατότητα (αν και σε προχθεσινή ανακοίνωση παραπονέθηκε για τη «δραματική της υποστελέχωση») να συγκρίνει πόσο πωλούσαν κάθε μεγαβατώρα (με βάση τις χονδρικές τιμές) σε σχέση με το πόσο τους κόστιζε η παραγωγή της.

Ομως, ο κ. Μητσοτάκης έβαλε ακόμη έναν όρο που παραπέμπει ευθέως σε «μαγείρεμα στοιχείων», λέγοντας ότι θα γίνει σύγκριση των κερδών με εκείνα προηγούμενων ετών. Στη δευτερολογία του το έκανε ακόμη χειρότερο, λέγοντας ότι σύντομα θα δούμε τους ισολογισμούς του 2021. Το πρόβλημα με τους ισολογισμούς έχει δύο σκέλη:

1. Θα σημαίνει ότι η φορολόγηση σταματά στα κέρδη μέχρι τις 31/12/2021. Με άλλα λόγια, όσα υπερκέρδη προκύψουν μέσα στο 2022, θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι την άνοιξη του 2023 για να τα διαπιστώσουμε και να τα φορολογήσουμε προκειμένου να ανακουφιστεί η αγορά.
2. Η λογιστική αποτύπωση που γίνεται μέσα σε έναν ισολογισμό έχει χίλιους τρόπους να «κρύψει» όχι μόνο υπερβάλλοντα κέρδη, αλλά και πολλά άλλα μυστικά που οι επιχειρηματίες δεν θέλουν να γίνουν γνωστά.

Ούτως ή άλλως, η χθεσινή συζήτηση δεν κατέληξε σε νομοθέτηση για τη φορολόγηση των υπερκερδών, παρά μόνο σε μια εξαγγελία την οποία ο κ. Μητσοτάκης προσπάθησε να καταστήσει θεαματική λέγοντας για ποσοστό 90%. Από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας απέρριψε τη χρήση των ισολογισμών: «Δεν θα μας πει πόσα είναι τα υπερκέρδη ο ισολογισμός, θα μας το πει η ΡΑΕ μετρώντας κιλοβατώρα την κιλοβατώρα», είπε, επικαλούμενος και στοιχεία βάσει των οποίων τα ουρανοκατέβατα αυτά κέρδη έφτασαν το 1,4 δισ. ευρώ στο οκτάμηνο Ιούλιος 2021-Φεβρουάριος 2022.

Τα κέρδη αυτά αφορούν πρωτίστως τη ΔΕΗ και τις άλλες τρεις εταιρείες (Ηρων, Protergia, Elpedison) που παράγουν ρεύμα καίγοντας φυσικό αέριο. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς έγκυρων κύκλων της αγοράς, που αξιοποιεί το επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ, και αποτυπώνονται στον πίνακα που δημοσιεύουμε, τα κέρδη αυτά προκύπτουν από τη διαφορά ανάμεσα στο πραγματικό κόστος παραγωγής και τη χρέωση με βάση τη χονδρική τιμή ηλεκτρισμού που προσδιορίζεται χρηματιστηριακά. Πρόκειται για κέρδη που οι εταιρείες δεν έχουν προβλέψει (εξ ου και ο όρος «ουρανοκατέβατα») στα οποία δεν περιλαμβάνονται εκείνα από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες (από τα οποία βγαίνουν οι ισχνές ώς σήμερα επιδοτήσεις). Μάλιστα, κατά τις προβλέψεις που έχει στα χέρια του ο ΣΥΡΙΖΑ, τα κέρδη αυτά μπορεί να φτάσουν τα 3 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2022.