Μια τεκμηριωμένη άποψη για τις Α.Π.Ε. στα Νησιά του Αιγαίου, από νησιώτη Μηχανικό και Μελετητή Τεχνολογιών Α.Π.Ε.

του Φρατζέσκου Καλλιβρούση*

Στο πρόσφατο άρθρο- ανάρτηση του ο αξιότιμος συνάδελφος μου Αρχιτέκτονας κύριος Ηλίας Γιαννίρης, πρόεδρος του Δ.Σ. του ¨ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ”, μέλος των Οικολόγων Πράσινων και δημότης Ικαρίας, αναφέρεται διεξοδικά στο Παράλογο και Αντιφατικό “δίπολο” να επικαλείται η Κυβέρνηση της εξάπλωση των Μονάδων Α.Π.Ε. στην Ελλάδα, με ιδιαίτερη όμως έμφαση και Συγκεντρωτική Χωροθέτηση σε επιλεγμένα Νησιά του Αιγαίου – όπως η ΙΚΑΡΙΑ αλλά και η ΑΝΔΡΟΣ. Αιολικά Πάρκα – ΑΣΠΗΕ – 330 GW στην ΙΚΑΡΙΑ , 360 GW στην ΑΝΔΡΟ (βάση Αιτήσεων της Ρ.Α.Ε.). Επικαλούμενος τις δήθεν “Καλές Προθέσεις” της Κυβέρνησης και της Προ-ανακοίνωσης του Νέου Κλιματικού Νόμου, με “Έργα-Βιτρίνα” , όπως τα GR-ECO Islands” – με πρώτο παράδειγμα την Αστυπάλαια , την Χάλκη και τους Λειψούς, παραμερίζεται στην πράξη ο Ορθολογικός Σχεδιασμός και Διαμοιρασμός ώστε κάθε νησί να καθίσταται Ενεργειακά Αυτόνομο – καλύπτοντας τις εποχιακά διαμορφούμενες Ενεργειακές Ανάγκες των κατοίκων και επισκεπτών του – Διπλασιασμός σχεδόν κατά την Τουριστική περίοδο – και προορίζονται τα “Επίλεκτα” αυτά νησιά σε κυριολεκτικά “Μεγα-Μπαταρίες” της αναγκαίας Ηλεκτρικής Κάλυψης ολόκληρου του Ελληνικού Χώρου και Οχι Μόνο !!

Είναι ήδη “στο τραπέζι” οι σχεδιασμοί των Κεντρικών και Βόρειων Ευρωπαϊκών χωρών να “απαντλήσουν” πλεόνασμα της παραγόμενης από Α.Π.Ε. Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα , μέσα από ισχυρά χρηματοδοτούμενα Διευρωπαίκά Δίκτυα, που όμως δεν εξασφαλίζουν πρώτιστα της Ενεργειακή Ασφάλεια της ίδιας της Χώρας, καθώς και το αναγκαίο να μειωθεί Δραστικά Κόστος της Ενέργειας ανά  Έλληνα κάτοικο – που αυτή την στιγμή είναι το Δεύτερο Υψηλότερο σε ολόκληρη την Ε.Ε. !! ΣΕ καμιά δε περίπτωση Δεν καθιστούν την πλειοψηφία των Νησιών του Αιγαίου σε Αυτόνομα, παρά δε Διαρκώς Εξαρτημένα να παρέχουν Ενέργεια στο Εθνικό Σύστημα. Αλλάζοντας με τον τρόπο αυτό Δραματικά τους συσχετισμούς , που τόσα χρόνια με τις Λιγνιτικές-Θερμοηλεκτρικές και Ρυπογόνες Μονάδες της ΔΕΗ καταδίκαζαν “σε αργό θάνατο” τους πληθυσμούς της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου, τώρα μεταφέρουν όλο το “Βάρος” στις Νησιωτικές και Κεντρο-Ορεινές Α.Π.Ε. και αργότερα στις Θαλάσσιες – Παράκτιες Α.Π.Ε. !!

  Η κομβική θέση της Άνδρου στα Δίκτυα Ηλεκτρ. Διασύνδεσης των νησιών του Αιγαίου, την καθιστά “επίκεντρο συνωστισμού” Αιολ. Πάρκων

“Θεσμικό πλαίσιο αδειοδότησης σταθμών ΑΠΕ  Η θέση της παρούσας Κυβέρνησης εκφράζεται ξεκάθαρα με αλλαγή της Νομοθεσίας – προς το Δυσμενέστερο αφού Αντί της Άδειας Παραγωγής του Ν.3468/2006 (που συνεπάγεται σειρά Ελέγχων και Προδιαγραφών Συμμόρφωσης) , “απλοποιεί” στερώντας ουσιαστικά αυτή καθεαυτή της Ελεγκτική Διαδικασία από μέρους όσων εκφράζουν Αντιρρήσεις !!

Α’ φάση αδειοδότησης – ν. 4685/2020 (ΦΕΚ Α’ 92)

Με το Ν. 4685/2020 (ΦΕΚ Α’ 92) εισήχθη ένα διαφανές, αποτελεσματικό και απλοποιημένο πλαίσιο, που εκσυγχρονίζει και επιταχύνει την Α’ φάση αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, αντικαθιστώντας την Άδεια Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ του Ν. 3468/2006 (ΦΕΚ Α’ 129) με την Βεβαίωση Παραγωγού που χορηγείται μέσω αυτοματοποιημένης διαδικασίας του νέου Ηλεκτρονικού Μητρώου Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (ΗΜΠΗΕ ΑΠΕ-ΣΗΘΥΑ).

H αξιολόγηση διατηρείται σε κατηγορία έργων, τα οποία χαρακτηρίζονται ως «Ειδικά Έργα» και στα οποία πλέον χορηγείται Βεβαίωση Ειδικών Έργων, διότι η απλοποίηση όλων των κριτηρίων δεν δύναται να διέπει όλες τις τεχνολογίες σταθμών για τους οποίους, λόγω της πολυπλοκότητας της χρησιμοποιούμενης τεχνολογίας και των ειδικών συνθηκών ένταξής τους στο Σύστημα, απαιτείται η πρόβλεψη ορισμένων ειδικότερων κριτηρίων και διαδικασιών. Η απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας συνδυάζεται με τον καθορισμό εύλογων χρονικών περιορισμών (οροσήμων) για την υλοποίηση των έργων, ώστε να αποφεύγεται η μη αξιοποίηση των εθνικών πόρων επί μακρόν.”

Πως μεταφράζονται όλα αυτά για την Άνδρο, σε σχέση και την ρέουσα Επικαιρότητα ;

Πρόχειρο λιμάνι στην Νότια Άνδρο στην θέση “Στενό” για τον ΑΣΠΗΕ στο Φραγκάκι (Νότιο άκρο Άνδρου , απέναντι στην Τήνο [“Κινηματογραφική Λέσχης της Άνδρου”]

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική να αναγκαστεί η Άνδρος να γίνει η “Α.Π.Ε.-Μηχανή” του Κεντρικού Ηλεκτρικού Συστήματος του ΑΔΜΗΕ, ακόμη και το Αιολικό Πάρκο στο “Φραγκάκι” φαντάζει ως πταίσμα. Σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να ξεγελαστούμε και να επαναπαυθούμε στην Αποδοχή των “Συνοδευτικών Έργων” που η Εγκατάσταση ενός ΑΣΠΗΕ σημαίνει, αδιαφορώντας για Περιβαλλοντικούς Περιορισμούς, καταπατώντας Εθνικές και Ευρωπαϊκές Νομοθεσίες που οριοθετούν “Έως Που και Πόσο” μπορούν να παρεμβαίνουν στο ανθρωπογενές ή φυσικά διαμορφωμένο Τοπίο οι Εργολήπτες τέτοιων Έργων.

Στην περίπτωση της Άνδρου, μέχρι και αυτοσχέδια “Λιμάνια Βαρέας Εκφόρτωσης” σκαρώθηκαν μέσα σε λίγες ημέρες, με τις ελάχιστες δυνατές Αδειοδοτήσεις, που έφεραν σε δύσκολη θέση ακόμη και τον Λιμενάρχη Άνδρου, ώστε να κάνει Επιστολή παρέμβασης και Ελέγχου της Νομιμότητας της συγκεκριμενης ημιδιαμόρφωσης ! Άλλο δε παρόμοιο Σχέδιο έχει εκπονηθεί και για το Βορειο-ανατολικό άκρο της Άνδρου, την παραλία του Ζόρκου – με υπάρχοντα και καταγεγραμμένο Βιότοπο (κατάληξη ρέματος σε φυσικά διαμορφωμένη λίμνη όπου σταθμεύουν για σύντομη παραμονή σμήνη αποδημητικών πτηνών στις εναέριες διαδρομές Βορά- Νότου) – προκειμένου να διευκολύνει την εκφόρτωση των βαρέων εξαρτημάτων Ανεμογεννητριών των ΑΣΠΗΕ της ευρύτερης περιοχής Καλυβαρίου !! Αυτό εξυπηρετεί σαφώς τα συμφέροντα “Αδιαφάνειας” των Εργοληπτικων Εταιρειών αφού το υπάρχον και καταλληλότερο Λιμάνι του Γαυρίου , δεν παύει να είναι η “βιτρίνα εισόδου” του νησιού αλλά και τόπος που στο παρελθόν οργανώθηκαν ισχυρές Πάνδημες Κινητοποιήσεις των κατοίκων και Αποκλεισμοί – που φυσικά κόστισαν σε χρόνο και χρήμα στους επιχειρηματίες-εκμεταλλευτές των Αιολ. Πάρκων !!

Οι Θέσεις των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ και η προσωπική μου εμπλοκή τόσο Αυτόνομα (μέχρι το 2009) όσο και ως μέλος της Θεματ. Ομάδας ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ των Ο.Π. , για τις Α.Π.Ε. :

Η παραλία του Ζόρκου στην φυσική της μορφή και με το συγκρότημα κατοικιών “ΑΙΓΑΙΑ” ψηλά και πίσω της

Στον βαθμό που διαχρονικά και σε βάθος του Ενεργειακού Σχεδιασμού στην Ε.Ε. συμμετέχουμε και συνομιλούμε με το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα (G.E.P.), εκφράζοντας τις Πανευρωπαϊκές  Θέσεις για την Ενέργεια, οι Α.Π.Ε. έχουν αναδειχθεί σε κύρια Επιλογή για την σταδιακή Υποκατάσταση των Καυσίμων – στερεών και υγρών – που χρησιμοποιούνται μαζικά για την Παραγωγή Ηλεκτρικής και Θερμικής Ενέργειας, δεν μπορεί παρά να είμαστε Υποστηρικτές των Α.Π.Ε. Τεχνολογιών. Άλλωστε αυτό έχει ενδυναμωθεί στις Συνειδήσεις της Υφηλίου μέσα από τα υπογραφέντα Παγκόσμια και Πανευρωπαϊκά Σύμφωνα σχετικά με την Ενέργεια και την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής.

Η Φιλοσοφία όμως του ίδιου του Παγόσμιου Οικολογικού Κινήματος είναι Εντελώς Διαφορετική όσο αφορά τους Χωροθετικούς Κανονισμούς και τους Ποσοτικούς και Ποιοτικούς Διαμοιρασμούς των Α.Π.Ε. ανά την Υφήλιο. Για παράδειγμα τα Οικολογικά Κινήματα και οι εκφραστές τους ως Κόμματα στα Ευρωπαϊκά Κράτη δίνουν σημαντική Προτεραιότητα στην Αυτοπαραγωγή – την Ιδιοπαραγωγή από Ενεργειακές Τοπικές Κοινότητες και Συνεταιρισμούς , με στόχο την ευρύτερη Διάχυση όχι μόνο του Ενεργειακού Οφέλους αλλά και των όποιων Οικονομικών Εισροών προκύπτουν από την διάθεση του Προϊόντος – κύρια Ηλεκτρικής Ενέργειας – σε μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού έναντι της Υπερσυγκέντρωσης σε Μεγάλα Οικονομικά Συμφέροντα , με την μέθοδο Μαζικών Αναθέσεων και Αδειοδοτήσεων σε Πολυεθνικού χαρακτήρα Εταιρειών – τα Κέρδη των οποίων διαχειρίζονται στην συντριπτική πλειοψηφία με Αδιαφανείς μεθόδους και με Συγκέντρωση Κεφαλαίου σε Εκτός Ευρώπης Οικονομικά Κέντρα.

Στα πλαίσια αυτά οι Έλληνες ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ έχουμε υπάρξει διαχρονικά Πρωτοπόροι, προωθώντας τις Ιδέες της Αλληλέγγυας και Κυκλικής Οικονομίας και στον τομέα της Ενέργειας προωθώντας την Κοινωνική Οικονομία , μέσα απο τις Ενεργειακές Κοινότητες και του Ενεργειακούς Συνεταιρισμούς. Πέραν της συμμετοχής μελών μας σε μερικές από αυτές, γίναμε για μικρό διάστημα – της πολιτικής Συνεργασίας μας με τον ΣΥΡΙΖΑ ως Κυβέρνηση της περιόδου 2015-2019 – στην Νομοθετική Παγιοποίηση των διαδικασιών αλλά και των ωφελημάτων για τις Τοπικές Κοινωνίες της επιλογής τους να συστήνουν Ενεργειακούς Συνεταιρισμούς ή Κοινότητες – βλέπε Νόμοι 4414/2016 και Ν.4513/2018 (για τις Ενεργ. Κοινότητες).

Προσωπικά πλέον και ως μέλος της Θεματ. Ομάδας ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ, τιμήθηκα να είμαι Εισηγητής στα παραπάνω Νομοσχέδια , όταν αυτά κατατίθονταν για Επεξεργασία στις Επιτροπές Κυβερνητικού Ελέγχου (ΕΠ.Ε.Κ.Ε.)΄της προηγούμενης Κυβέρνησης. Όμως και πριν το 2009 (που εντάχθηκα πολιτικά στους ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ), είχα ήδη καταγράψει Ειδικευμένη Εκπαίδευση και στην συνέχεια Έργο ως Μελετητής Συστημάτων και Εγκαταστάσεων Α.Π.Ε. στα Κτίρια.  Με Μεταπτυχιακές Σπουδές – μετά την αποφοίτηση μου από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Ε.Μ.Π.- σε :

– Τεχνολογία & Δροσισμός Παθητικού Κτιρίου – στο Ι.Τ.Ε. του ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ.,

– Σχεδιασμό Βιοκλιματικών Κτιρίων και Συνόλων – στο Ε.Κ.Π.Α. – “ΕΣΤΙΑ”,

– Τεχνολογίες και Εφαρμογές Α.Π.Ε. – Α.Τ.Ε.Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ,

μου δόθηκε η ευκαιρία να εγγραφώ στο  Μητρώο Μελετητών του Κέντρου Αναν. Πηγών (Κ.Α.Π.Ε.) και να εκπονήσω πάνω από 20 Μελέτες Εγκατάστασης Α.Π.Ε. σε Κτίρια.

Όμως λειτουργώντας πρώτιστα ως “εραστής” του τόπου μου – της Άνδρου – και με πλήρη εθελοντική Συνείδηση Προσφοράς στους συμπολίτες μου , εκπόνησα ήδη από το 2002 Προμελέτη με τον τίτλο “ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΊΑ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΥ ΩΣ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΓΑΛΑΖΙΟΥ+ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ και την ΑΝΑΤΟ. ΜΕΣΟΓΕΙΟ”, όπου ουσιαστικά μέσα από την Εφαρμογή των περισσότερων Τεχνολογικά γνωστών σε εμένα τότε Ανανεώσιμων Πηγών –  Μικρές Ανεμογεννήτριες (σε λειτουργία) – Μικρό Φωτοβολταϊκό Σταθμό – μέρη μεγάλων Ανεμογεννητριών (επιδεικτικά) – Προσομοίωση Υβριδικού – Υδροηλεκτρικού Σταθμού (επιδεικτικό και σε λειτουργία) – Προσομοίωση Γεωθερμικού Σταθμού (επιδεικτικό) – Προσομοίωση μονάδων Εκμετάλλευσης Κυματικής Ενέργειας (επιδεικτικό) – Προσομοίωση Σύγχρονων Τεχνολογιών Πρόωσης Πλοίων – πλην καυσίμων (επιδεικτικό) – Προσομοίωση Τεχνολογίας Εναέριων Αετών συνδυάζομενων με Ηλεκτρογεννήτρια στο Έδαφος (επιδεικτικό και σε λειτουργία) –  προσέβλεπα στην Ενεργειακή Αυτονόμηση Κάλυψης του νησιού στις ανάγκες του – χειμώνα και καλοκαίρι – ώστε το Διερχόμενο Δίκτυο Ηλεκτρικής Διασύνδεσης (με αρχή το ΑΛΙΒΕΡΙ Ευβοίας και κατάληξη στην ΤΗΝΟ) να λειτουργεί για την Άνδρο ΜΟΝΟ επικουρικά – όταν οι Ανάγκες Δεν θα καλύπτονταν από την Ιδιοπαραγωγή των μονάδων Α.Π.Ε. εγκατεστημένων επάνω στο νησί . Στις νεότερες όμως Εξελίξεις και Προοπτικές, το ζήτημα θα γινόταν Αναπτυξιακός Πόρος καθώς θα ήταν εφικτή η Σύσταση ενός ή περισσότερων Ενεργειακών Συνεταιρισμών – Κοινοτήτων που θα τροφοδοτούσαν το Δίκτυο και μέσω αυτού την Ιδιοκάλυψη της Άνδρου αλλά και τον προσπορισμό Εσόδων κια τους Ε.Σ. – Ε.Κ. Μάλιστα προχωρώντας παραπέρα εκπόνησα το 2017-2018 Νεότερη Προμελέτη – Πλάνο Επιχειρ. Σχεδίου με τίτλο “ΠΡΟΤΥΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ- ΕΠΙΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Α.Π.Ε.” που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως Ανεξάρτητη Ενεργειακή Κοινότητα με συμμετοχή του Δήμου Άνδρου αλλά και δημοτών ως μικρο-μεριδιούχων, και να προκύπτουν διαρκή Έσοδα – υποχρεωτικά επανεπενδυόμενα στην Ε.Κ.- πέραν των προφανέστατων Αναπτυξιακών Ωφελών (καθώς προέβλεπα στο Αρχιτεκτονικό – Κτιριακό Πρόγραμμα : Κέντρο Συνεδρίων – Βιβλιοθήκη – Αίθουσες Σεμιναρίων κ.αλ.). Δυστυχώς ούτε η προηγούμενη Δημοτική Αρχή ούτε η παρούσα (μέχρι τώρα) Δεν δέχθηκαν να μου επιτρέψουν να αναπτύξω τις Προτάσεις μου , για το Κοινό Συμφέρον !!

ΣΧΕΤ. :

– Θ.O. Περιβάλλοντος (Ο.Π.)_Αιολικά… H ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ !!!!_2-10-2010

– Θέσεις Τ.Π.Κ. Νάξου (των Ο.Π.) για αιολικά πάρκα τελικό με προσθήκες _7-11-2011

– ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ Φ-Β. ΣΤΑΘΜΟΥΣ σε ΝΗΣΙΑ – απο ΑΝΔΡΙΑΤΤΙΚΑ Ε.Π.Ε.-ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ (Δεκεμβ. 2011)

– Αναφορά μερικών θέσεων των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ…_σχόλιο ΦΡ.Κ. στην Ομάδα “ΠΟΛΙΤΕΣ ΑΝΔΡΟΥ” στο FACEBOOK_5-5-2012

– Εκφραση Πρότασης ΦΡ.Κ. για Π.Ε.Π.-Ε.Π.Ε.Σ. Α.Π.Ε. σε Δημοσίευση του Δ. Άνδρου εν όψει των Διακοπών Ηλεκτροδότησης στις 29 και 30 Δεκέμβρη 2016

– Προμελέτη – Πρόταση Σκοπιμότητας “Προτυπο Ενεργειακο Παρκο ΑΝΔΡΟΥ” (Φεβρ. 2016)

– ΟΧΙ στα άναρχα αιολικά πάρκα λέει η Άνδρος και η Πάρος_παρέμβαση ΦΡ.Κ. στην Θ.Ο. Ενέργειας των Ο.Π. (Μάρτιος 2017)

– Proposal – Initiative for develop of ANDROS island to an Sustainable Energy & Environment Protype (summary) / ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ της ΑΝΔΡΟΥ ως ΠΡΩΤΟΥ “ΓΑΛΑΖΟ-ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΝΗΣΙΟΥ” της ΕΛΛΑΔΑΣ & ΑΝΑΤ. ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ (Δημοσίευση – Μάρτιος 2017)

– ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ – Οι Οικολόγοι Πράσινοι για τα Μεγάλα Αιολικά Πάρκα των Κυκλάδων (Μάϊος 2017)

Πηγή: Άνδρος της Ζωής μας