Βιομηχανικές Ανεμογεννήτριες στις Κυκλάδες: Contemptus Mundi
Μηνάς Λυριστής*
Η προσπάθεια της κυβέρνησης να φέρει νέες επενδύσεις στην Ελλάδα, περιλαμβάνει το δόγμα της “Πράσινης Ανάπτυξης” ως εκείνο το άρμα πολιτικής, που θα φέρει νέες μορφές ανάπτυξης. Αμέσως, προτάσεις για τη διακοπή λειτουργίας εργοστασίων λιγνίτη είδαν τα φώτα της δημοσιότητας, ενώ δειλά-δειλά έκανε την εμφάνιση της η ρητορική περί “πράσινης Ελλάδας” απεξαρτημένης από το λιγνίτη. Άμεσα αδειοδοτήθηκαν τα πρώτα αιολικά πάρκα με βιομηχανικές ανεμογεννήτριες στον ελλαδικό χώρο. Οι επενδύσεις αφορούν περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, αλλά και ορισμένα νησιά των Κυκλάδων, όπως για παράδειγμα η Τήνος και η Πάρος.
Τα δεδομένα είναι συγκεκριμένα: Τα αιολικά πάρκα που αδειοδοτεί η κυβέρνηση είναι βιομηχανικής χρήσης ρεύματος, δηλαδή αποτελούνται από γιγαντιαίες ανεμογεννήτριες, που φθάνουν σε ύψος ακόμη και τα 150 μέτρα, με διάμετρο ακτίνας άνω των 65 μέτρων. Οι μονάδες αυτές δύνανται να παράγουν σύμφωνα με στοιχεία έως και 5 kw ενέργειας η κάθε μία. Τα προτεινόμενα “αιολικά πάρκα” θα εδράζονται σε πλαγιές, βουνοκορφές και γενικότερα παρθένες περιοχές, μακριά από τα αστικά κέντρα των νησιών. Πρόκειται να παράγουν ενέργεια αρκετή για το εκάστοτε νησί αλλά και για τη μεταφορά ενέργειας σε άλλες περιοχές διά μέσου της υποθαλάσσιας διασύνδεσης ρεύματος των νησιών. Ήρθε ξαφνικά η ανάπτυξη;
Η πραγματικότητα είναι διπλά ζοφερή. Γιατί αφενός δημιουργείται μια περιβαλλοντική καταστροφή μπροστά στα μάτια μας, και αφετέρου διότι η κυβέρνηση λειτουργεί με ένα μοτίβο contemptus mundi**, χωρίς να ακούει τις θέσεις των πολιτών που θίγονται. Ας βάλουμε όμως τα πράγματα σε μία σειρά. Αρχικά, ανεμογεννήτριες ήδη υπάρχουν σε πολλά νησιά του Αιγαίου, και φυσικά των Κυκλάδων. Τα νησιά μας είναι ανοικτά σε οιαδήποτε μορφή πράσινης ενέργειας, αρκεί να μην αλλοιώνεται το ανάγλυφο των περιοχών μας, και κυρίως να μην υποβαθμίζεται το βιοτικό επίπεδο αλλά και το τουριστικό μας προϊόν. Ένα προϊόν το οποίο δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας και κράτησε την Ελλάδα όρθια στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Οι κατασκευές που προτείνονται όμως, ουδεμία σχέση έχουν με τα όσα έχουμε συνηθίσει στα νησιά μας. Θεόρατες ανεμογεννήτριες, διάνοιξη μεγάλων δρόμων (για να χωρούν τα φορτηγά που θα μεταφέρουν τον εξοπλισμό) στις βουνοπλαγιές της Τήνου, της Πάρου και της Νάξου πρόκειται να καταστρέψουν το φυσικό τοπίο. Ένα τοπίο στο οποίο μέχρι σήμερα η μόνη ανθρωπογενής παρέμβαση ήταν οι ξερολιθιές που έχτιζαν οι πρόγονοι μας για να οριοθετήσουν τα χωράφια τους. Σήμερα, το κράτος ζητά να μετατραπούν οι παρθένες περιοχές των νησιών μας σε “αιολικά πάρκα”, μη επιτρέποντας σε εμάς τους ίδιους να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές έναν τόπο καλύτερο από αυτόν που βρήκαμε οι ίδιοι.
Επιπλέον, μια βιομηχανική ανεμογεννήτρια λειτουργεί μεταξύ 4 και 8 μποφόρ. Με λιγότερο αέρα είναι ασύμφορη οικονομικά η χρήση της, ενώ με περισσότερο άνεμο, επικίνδυνο. Αυτό σημαίνει πως όταν οι καιρικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν, οι ανεμογεννήτριες αυτές δεν θα παράγουν ρεύμα. Όταν δηλαδή δεν θα παράγεται ρεύμα από αυτές, τα νησιά μας θα λαμβάνουν την απαιτούμενη ενέργεια που χρειάζονται από συμβατικές μορφές (δηλαδή λιγνίτη ή πετρέλαιο). Άρα, σε καμία περίπτωση δεν σταματά η χρήση των “πρωτόγονων” μορφών παραγωγής ενέργειας, ούτε θα “πρασινίσει” ο ενεργειακός χάρτης της Ελλάδας από τη μία μέρα στην άλλη.
Ακόμη μια θέση που πρέπει να σημειωθεί, είναι η ζημία που πρόκειται να δημιουργήσουν αυτές οι φαραωνικές δομές στο βιοτικό επίπεδο των κατοίκων, αλλά και στο ίδιο το τουριστικό προϊόν. Καλό είναι να μην ξεχνάμε πως οι ανεμογεννήτριες αυτές θα μειώσουν την αξία του τουριστικού μας προϊόντος. Έχει δει κανείς άραγε βιομηχανικές ανεμογεννήτριες στους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς της υπόλοιπης Ευρώπης; Γιατί άραγε; Τέλος, η κατασκευή τέτοιων δομών πρόκειται να λειτουργήσει αρνητικά ως προς την αξία των ιδιοκτησιών των συμπολιτών μας. Η αξία των οικοπέδων θα πέσει, διότι αφενός ουδείς δεν ενδιαφέρεται να αγοράσει οικόπεδο ή να νοικιάσει ξενοδοχείο δίπλα σε τέτοιες κατασκευές και αφετέρου ποιος θα έρθει να φωτογραφήσει το ηλιοβασίλεμα όταν αυτό θα κρύβεται από μια ανεμογεννήτρια 150 μέτρων;
Στο Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου της 27ης Ιανουαρίου 2020 δηλώθηκε ρητά η συμπαράσταση στον αγώνα των κατοίκων των βαλλόμενων νησιών απέναντι σε αποφάσεις μιας κυβέρνησης που δείχνει να μην έχει σχέδιο και όραμα. Συντάσσομαι κι εγώ ο ίδιος στον αγώνα της Τήνου και των άλλων νησιών των Κυκλάδων με διττό σκοπό: Να μην αφήσουμε να καταστραφούν τα νησιά μας από αμφίβολης αξίας και βιωσιμότητας έργα, μα κυρίως για να δώσουμε στις επόμενες γενιές έναν τόπο που θα είναι χαρούμενοι και περήφανοι να ζουν. Έναν τόπο που σέβεται τους κατοίκους και τις αποφάσεις τους. Κάθε κυβέρνηση, κάθε ευρωπαϊκή δομή παραγωγής πολιτικής που δεν ενδιαφέρεται για τους πολίτες αλλά και κάθε επιχειρηματίας που στο βωμό του κέρδους και μόνο αρνείται να οραματιστεί το αύριο, θα έχει απέναντι του κάθε άλλο σώφρονα πολίτη, όπως επίσης κι εμάς.
*Περιφερειακός Σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου Περιφερειακή Ενότητα Μυκόνου
** Περιφρόνηση για τον κόσμο
