ΕΦΣΥΝ: Διπλή νίκη κατά των ανεμογεννητριών στο Φραγκάκι της Ανδρου Τάσος Σαραντής

Μετά τις συνεχείς προσπάθειες και τον επίμονο αγώνα των κατοίκων και των φορέων της Ανδρου που προασπίζονται τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του νησιού τους, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου αποφάσισε εκ νέου την προσωρινή, αλλά άμεση διακοπή των εργασιών για την κατασκευή του αιολικού σταθμού της εταιρείας Greekwindpower στην τοποθεσία Φραγκάκι στην Ανδρο. Παράλληλα, τέθηκε στο αρχείο ως αβάσιμη η μήνυση που είχε καταθέσει η εταιρεία κατά εκπροσώπων φορέων και πολιτών του νησιού.

Η απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου για πάγωμα των εργασιών με τη σφράγιση του εργοταξίου του αιολικού σταθμού ελήφθη καθώς διαπιστώθηκε ότι η εταιρεία παραβίασε τους όρους και τους περιορισμούς της άδειας εγκατάστασης που έχει λάβει για την κατασκευή αιολικού σταθμού 5 ανεμογεννητριών. Οι παραβάσεις της εταιρείας αφορούν:

● Τη μη νόμιμη κατάληψη τμημάτων σε τουλάχιστον τέσσερα σημεία του δικτύου παραδοσιακών προϋπαρχουσών μη αμαξιτών οδών, προκειμένου να κατασκευαστεί η οδοποιία πρόσβασης στο εργοτάξιο του αιολικού σταθμού.

● Τη μη τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας από κοινόχρηστο χώρο (δημοτικό οδικό δίκτυο), όπως προβλέπεται από την Υπουργική Απόφαση 13310/2007 που ρυθμίζει τη διαδικασία έκδοσης αδειών εγκατάστασης αιολικών σταθμών, των 3 πρώτων ανεμογεννητριών που εγκατέστησε η εταιρεία στο Φραγκάκι.

● Την κατασκευή έργου προσαιγιάλωσης (προβλήτας επί παραλίας στη θέση Στενό της Ανδρου, προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εκφόρτωση των εξαρτημάτων των ανεμογεννητριών από οχηματαγωγό πλοίο) για το οποίο διαπιστώθηκε σοβαρός κίνδυνος ατυχήματος από το Λιμεναρχείο Ανδρου, αλλά και την κατασκευή νέου τμήματος οδού πρόσβασης (ώστε να πραγματοποιηθεί η μεταφορά τους), καθ’ υπέρβαση των έργων που περιγράφονται στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου.

Σύμφωνα με την απόφαση, η εταιρεία οφείλει άμεσα να προχωρήσει στην αποκατάσταση των προαναφερόμενων παραβάσεων με προτεραιότητα αυτών που σχετίζονται με θέματα ασφάλειας και περιβαλλοντικής βλάβης, επί ποινή πρόσθετων κυρώσεων.

Μέχρι τότε δεν επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών στο εργοτάξιο του υπό κατασκευή αιολικού σταθμού, εκτός των εγκεκριμένων εργασιών αποκατάστασης.

Η απόφαση της Αποκεντρωμένης εκτελείται άμεσα, με τη σύνταξη πρωτοκόλλου σφράγισης (που έχει ήδη γίνει), καθώς η συνέχιση των εργασιών εγείρει ζητήματα ασφάλειας, αναφέρεται.

Επιπλέον, η απόφαση κοινοποιείται στη Διεύθυνση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εναλλακτικών Καυσίμων του ΥΠΕΝ και στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, προκειμένου να εξεταστεί η επιβολή επιπρόσθετων κυρώσεων.

Αποκατάσταση

Τι σημαίνει στην πράξη η απόφαση που υποχρεώνει την εταιρεία να προβεί σε αποκατάσταση των παραβάσεων; Κατά πρώτον, ότι η εταιρεία είναι υποχρεωμένη να επαναφέρει το παραδοσιακό δημοτικό οδικό δίκτυο στην προηγούμενη κατάσταση, καθώς και τις ξερολιθιές που οριοθετούν αμφίπλευρα τον παλιό δρόμο. Κατά δεύτερον, για να τηρηθούν οι αποστάσεις ασφαλείας των 3 εγκατεστημένων ανεμογεννητριών από τον κοινόχρηστο χώρο η μόνη λύση που υπάρχει είναι να μετακινηθούν προς τα «πίσω».

Και κατά τρίτον, να αποσύρει η εταιρεία από την παραλία Στενό όλα τα υλικά που χρησιμοποίησε για την κατασκευή της παράνομης προβλήτας και να αποκαταστήσει τον αιγιαλό και τον θαλάσσιο χώρο στην πρότερή τους κατάσταση.

Εννοείται ότι πριν από κάθε εργασία αποκατάστασης η εταιρεία υποχρεούται να υποβάλλει τεχνική έκθεση με αναλυτική περιγραφή των ενεργειών και των εργασιών αποκατάστασης και να εξασφαλίσει όλες τις αναγκαίες άδειες.

Δεδομένων των εξελίξεων, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα γεγονότα που προηγήθηκαν της απόφασης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατά τη χρονική διάρκεια των οποίων η εταιρεία έδραξε την ευκαιρία να προχωρήσει απτόητη στις εργασίες που απαιτούνταν για να εγκαταστήσει τις 5 συνολικά ανεμογεννήτριες. Είναι ενδεικτικό ότι οι παρανομίες της εταιρείας είχαν επισημανθεί από τις 25/8/2021 από το Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου, πολίτες και φορείς, λόγος για τον οποίο ζήτησαν την επείγουσα αίτηση ανάκλησης άδειας εγκατάστασης του αιολικού σταθμού στη θέση Φραγκάκι.

Επειτα από αυτοψία που διενήργησε το λιμεναρχείο Ανδρου, στις 3 και 4/11/2021, διαπιστώθηκε ότι η κατασκευασμένη από την εταιρεία προβλήτα στη θέση Στενό δεν ανταποκρινόταν στην υποβληθείσα μελέτη της αδειοδοτούσας αρχής σε ό,τι αφορά τη χρήση του αιγιαλού, ενώ καταγράφηκαν υπερβάσεις τόσο στο μέγεθος και στη θέση της κατασκευής όσο και στις εργασίες, αφού δεν προβλεπόταν ότι θα είναι σταθερής βάσης. Το λιμεναρχείο διέταξε την εταιρεία να σταματήσει να χρησιμοποιεί την παράνομη προβλήτα, καθώς διαπιστώθηκε σοβαρός κίνδυνος ατυχήματος, συνέλαβε τους υπεύθυνους των αυθαίρετων εργασιών και σχηματίστηκε ποινική δικογραφία.

Ομως, σα να μην είχε συμβεί απολύτως τίποτα, στις 13 Νοεμβρίου 2021 και μετέπειτα κατά τακτά χρονικά διαστήματα, η Greekwindpower προχώρησε σε εκφορτώσεις από φέριμποτ τύπου «παντόφλας» και μεταφορές με φορτηγά εξαρτημάτων των ανεμογεννητριών στον χώρο της εγκατάστασης, χρησιμοποιώντας την αυθαίρετα κατασκευασμένη προβλήτα, παρουσία του λιμεναρχείου που είχε προχωρήσει λίγες μέρες πριν στη διακοπή των εργασιών. Στα τέλη του ίδιου μήνα το λιμεναρχείο Ανδρου απέστειλε αναφορά στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Σύρου αναφέροντας ότι η κατασκευή της προβλήτας πραγματοποιήθηκε καθ’ υπέρβαση της χορηγούμενης άδειας εντός θαλάσσιου χώρου και ζώνης αιγιαλού.

Τον Δεκέμβριο ακολούθησαν δύο αυτοψίες από το Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Νότιου Αιγαίου στο Φραγκάκι και στο Στενό και μία από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου και στη συνέχεια, στις 5/1/2022, ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφελών Περιουσιών του υπουργείου Οικονομικών ανακάλεσε προηγούμενη απόφασή του με την οποία παραχωρήθηκε στην εταιρεία το δικαίωμα χρήσης αιγιαλού και θαλάσσιου χώρου.

Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται διακοπή εργασιών για τον αιολικό σταθμό στο Φραγκάκι εξαιτίας των παρανομιών που διέπραττε η εταιρεία. Στις 14/1/2021 η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Κυκλάδων της Περιφέρειας Νότιου Αιγαίου ζήτησε με επείγον έγγραφό της την άμεση διακοπή των εργασιών κατασκευής του αιολικού σταθμού στο Φραγκάκι, δεδομένου ότι είχε ξεκινήσει η αναπαραγωγική περίοδος του προστατευόμενου σπιζαετού, η φωλιά του οποίου βρισκόταν σε απόσταση μικρότερη των 3 χιλιομέτρων του εργοταξίου.

Στις 2/2/2021 το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ επέβαλε με προσωρινή διαταγή την άμεση διακοπή όλων των εργασιών του αιολικού σταθμού στο Φραγκάκι κατά τη χρονική περίοδο αναπαραγωγής της ορνιθοπανίδας, προκειμένου αυτή να προστατευτεί. Και στις αρχές Ιουλίου του 2021 το ίδιο τμήμα του ανώτατου δικαστηρίου διέταξε τη χρονική επέκταση της προσωρινής διακοπής των εργασιών κατασκευής του αιολικού σταθμού. Επίσης, η Διεύθυνση Δασών διέκοψε τις εργασίες τον Ιανουάριο του 2022 μέχρι το τέλος Μαρτίου 2022 με πιθανότητα παράτασης κατά την περίοδο αναπαραγωγής του σπιζαετού. Υπενθυμίζεται ότι ο συγκεκριμένος αιολικός σταθμός κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου μέσα σε προστατευόμενη περιοχή Natura 2000, Ζώνη Ειδικής Προστασίας και Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου.