ΕΦΣΥΝ: Ενστάσεις αντισυνταγματικότητας από ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ25 για διατάξεις του απαράδεκτου ν/σ για το περιβάλλον [Live]
O υπουργός Περιβάλλοντος και ο πρωθυπουργός / Φωτογραφία αρχείου/Eurokinissi
Παρά το πλήθος σφοδρών αντιδράσεων και τα αιτήματα απόσυρσης του απαράδεκτου νομοσχέδιου-«σκούπα» για το περιβάλλον, η κυβέρνηση το εισήγαγε στην Ολομέλεια της Βουλής όπου με το «καλημέρα» ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ25 κατέθεσαν ενστάσεις για διάφορες διατάξεις.
Το σχέδιο νόμου αποτελεί νέο πλήγμα για το περιβάλλον και έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις που επικεντρώθηκαν κυρίως στα εξαιρετικά προβληματικά άρθρα 11 και 13, που αφορούν τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου «Φύση 2000» και τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, τα σχέδια διαχείρισης και τον καθορισμό χρήσεων γης στις προστατευόμενες περιοχές, μέσω των οποίων επιχειρείται ακόμα μεγαλύτερη επιδείνωση του καθεστώτος θεσμικής θωράκισης των ελληνικών περιοχών Natura.
Σειρά ερωτημάτων από τον ΣΥΡΙΖΑ για ν/σ και τροπολογίες
«Σήμερα θα αντιμετωπίσετε την πραγματικότητα», ανέφερε απευθυνόμενος στην κυβέρνηση ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, με την έναρξη της συνεδρίασης της Ολομέλειας ενημερώνοντας το Σώμα ότι «η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, διά της εισηγήτριας και του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου, καταθέτουν ένσταση αντισυνταγματικότητας επί των άρθρων που αναφέρονται στην παράκαμψη, εκ μέρους της κυβέρνησης, των αποφάσεων του ΣτΕ, που προσβάλλουν τον δημόσιο χαρακτήρα της διαχείρισης του νερού και το συνταγματικό δικαίωμα της πρόσβασης στο αγαθό του νερού».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «χθες το βράδυ, συνεπής στην αντικοινοβουλευτική της πρακτική, προχώρησε στην κατάθεση τροπολογιών, εκ μέρους των υπουργείων Ανάπτυξης, Παιδείας και Περιβάλλοντος». «Οφείλω να δώσω συγχαρητήρια στους αρίστους της κυβέρνησης που κατάφεραν να φέρουν τροπολογία για την πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας», σημείωσε ο κ. Φάμελλος.
Παράλληλα, κάλεσε τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ενημερώσει την εθνική αντιπροσωπεία εάν αληθεύουν δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία το υπουργείο θα καταθέσει σήμερα και άλλη τροπολογία όσον αφορά την πρόσφατη ανακοίνωση «υπέρογκων χρεώσεων στο πάγιο του ρεύματος».
«Δηλαδή, παρότι ξεκίνησε η διαδικασία της Ολομέλειας, παρότι χθες βράδυ φέρανε τροπολογία που την έκρυψαν από τις επιτροπές, που έχουν χαριστικές διατάξεις εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος, μαθαίνουμε και θέλουμε απάντηση, αν προτίθεται το υπουργείο να φέρει τροπολογία η οποία έχει ως βασικό στόχο να ελέγξει και να ρυθμίσει τον ανεξέλεγκτο κ. Στάσση που διόρισε το Μαξίμου και έχει βάλει υπέρογκες χρεώσεις στο πάγιο των λογαριασμών της ΔΕΗ; Σκοπεύει το υπουργείο Περιβάλλοντος να φέρει τροπολογία για να ελέγξει τα ανεξέλεγκτα γαλάζια παιδιά που πλουτίζουν εις βάρος των Ελλήνων και των Ελληνίδων», τόνισε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΜέΡΑ25:
Επί των άρθρων 119 και 120 του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο: «Διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, την προστασία του περιβάλλοντος και λοιπές διατάξεις»,
Διότι παραβιάζουν τα άρθρα 5 παρ. 5, 21 παρ. 3 καθώς και το άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος· διότι δεν συμμορφώνονται με τις υπ’ αριθ. 190/2022 και 191/2022 της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Αναλυτικότερα,
Με τις υπ’ αρ. 190 και 191/2022 αποφάσεις της η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σε μείζονα σύνθεση ακύρωσε τη μεταβίβαση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ αντίστοιχα, ιδιοκτησίας Ελληνικού Δημοσίου, στην ΕΕΣΥΠ Α.Ε., το κοινώς λεγόμενο Υπερταμείο.
Η ακύρωση αυτή, υπέρ της οποίας ψήφισαν τα 25 από τα 27 μέλη της Ολομέλειας του ΣτΕ, δεν έγινε για λόγους τυπικούς. Είναι ακύρωση ουσιαστική, ριζική και ανεπίδεκτη θεραπείας. Το Δικαστήριο έκρινε ότι, ενόψει του χαρακτήρα του νερού ως κοινωνικού αγαθού υψίστης ζωτικής σημασίας, η υδροδότηση της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας από τις ΕΥΔΑΠ / ΕΥΑΘ πρέπει να παρέχεται υπό όρους πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας εξ επόψεως ποιότητας, επάρκειας, ασφάλειας, συνέχειας, καθολικότητας και προσιτής τιμής. Για να διασφαλιστεί αυτό, το Σύνταγμα απαιτεί όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ τελούν όχι απλώς υπό την εποπτεία, αλλά υπό τον ουσιαστικό έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου, γεγονός που προϋποθέτει την κατοχή από το Δημόσιο της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου των δύο αυτών κοινωφελών εταιριών. Κατά συνέπεια, συνιστά παράβαση του Συντάγματος η μεταβίβαση του ανωτέρω μετοχικού κεφαλαίου στην ΕΕΣΥΠ διότι η ανώνυμη αυτή εταιρία, σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο, αποτελεί αμιγώς κερδοσκοπικό ιδιωτικό φορέα επιφορτισμένο με την οικονομική εκμετάλλευση της περιουσίας του Δημοσίου. Οι σκοποί της ΕΕΣΥΠ, συνιστάμενοι ειδικότερα στην αξιοποίηση των περιουσιακών αυτών στοιχείων προκειμένου να αποφέρουν κέρδη προοριζόμενα για την απομείωση των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας καθώς και για επενδύσεις της ίδιας της ΕΕΣΥΠ Α.Ε. και του Δημοσίου είναι, σύμφωνα με το Δικαστήριο, εγγενώς ασύμβατοι προς τον κοινωφελή προορισμό της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ.
Μετά τις δύο αυτές βαρυσήμαντες αποφάσεις της Ολομελείας του ΣτΕ, μόνος δρόμος για την Κυβέρνηση ήταν να συμμορφωθεί προς αυτές, όπως επιτάσσει το άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος. Επομένως η Κυβέρνηση όφειλε ήδη από την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (4/2/2022) να συγκαλέσει τη Γενική Συνέλευση των μετόχων προκειμένου να εκλέξει νέο Διοικητικό Συμβούλιο, αποτελούμενο από δύο εκπροσώπους των εργαζομένων, δύο εκπροσώπους της μειοψηφίας και των οριζομένων από την πλειοψηφία (δηλ. το Ελληνικό Δημόσιο) μέλη αυτού. Αντί τούτου και μετά από αδράνεια επτά μηνών, η Κυβέρνηση επανέρχεται με τις ρυθμίσεις των άρθ. 119 και 120 του νομοσχεδίου, οι οποίες πάσχουν διπλή αντισυνταγματικότητα.
Πρώτον, επαναμεταβιβάζει τις μετοχές των ΕΥΔΑΠ / ΕΥΑΘ ιδιοκτησίας Ελληνικού Δημοσίου στο Υπερταμείο, μολονότι τούτο αποκλείστηκε ρητά και κατηγορηματικά από το ΣτΕ. Αποκλείστηκε για λόγους που ανάγονται τόσο στη φύση του νερού ως κοινωνικού αγαθού και της υδροδότησης ως δημόσιας υπηρεσίας όσο και στο χαρακτήρα του Υπερταμείου ως εταιρίας αποκλειστικά κερδοσκοπικής και, επομένως, εξ ορισμού ακατάλληλης να παράσχει την υδροδότηση ως αμιγώς δημόσια υπηρεσία.
Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι το νομοσχέδιο λαμβάνει πρόνοια να αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο επαναμφισβήτησης του κύρους του ενώπιον του ΣτΕ. Όλες οι επίμαχες ρυθμίσεις περιλαμβάνονται στο ίδιο το κείμενο του νομοσχεδίου, ορίζεται δε ρητά ότι δεν απαιτείται επανάληψη των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία ενεργειών και διαδικασιών που προηγούνται ή έπονται της μεταβίβασης των ανωτέρω μετοχών στο Υπερταμείο. Με τον τρόπο αυτό παρακάμπτεται η έκδοση διοικητικών πράξεων που θα μπορούσαν να προσβληθούν ενώπιον του ΣτΕ, το οποίο άλλωστε έχει ήδη πράξει το καθήκον του και αποφανθεί υπέρ της αντισυνταγματικότητας της επίμαχης μεταβίβασης.
Με κάποιες αόριστες και αντιφατικές ρυθμίσεις, το νομοσχέδιο επιχειρεί στο άρθρο 119 να καθησυχάσει τη Βουλή ότι δήθεν εξασφαλίζει κάποιο βαθμό ελέγχου των ΕΥΔΑΠ / ΕΥΑΘ από το Δημόσιο. Αλλά οι ρυθμίσεις αυτές δεν παραπλανούν κανέναν. Το Διοικητικό Δίκαιο γνωρίζει νόμους, διοικητικές πράξεις και όργανα με συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Οι «δεσμευτικές έγγραφες οδηγίες και συστάσεις» προδήλως δεν παράγουν κανένα έννομο αποτέλεσμα ούτε φυσικά αλλάζουν τον σκοπό και προορισμό του Υπερταμείου, ο οποίος μάλιστα επαναλαμβάνεται ρητά με την αναφορά στο άρθρο 197 παρ. 4 του Ν. 4389/2016.
Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν διακυβεύεται μόνο η υδροδότηση της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Διακυβεύεται κάτι πολύ μεγαλύτερο και σημαντικότερο. Δεν είναι δυστυχώς η πρώτη φορά που μία κυβέρνηση επιχειρεί να καταστρατηγήσει και να παρακάμψει μια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Είναι όμως η πρώτη φορά που διακηρύσσει έμπρακτα και απερίφραστα ότι την περιφρονεί και τη θεωρεί ως μηδέποτε εκδοθείσα. Αυτό συνιστά όχι απλώς κίνδυνο για το Κράτος Δικαίου, τη διάκριση των εξουσιών και εν τέλει το ίδιο το πολίτευμα. Συνιστά κατάφωρη και δεδηλωμένη παραβίασή τους. Η Βουλή δεν μπορεί ούτε να ευλογήσει ούτε να ανεχτεί μια τέτοια εκτροπή. Το ρήγμα στη συνταγματική τάξη, αν επιτρέψουμε να επέλθει, είναι ανεπανόρθωτο. Για το λόγο αυτό καλούμε όλους τους βουλευτές, ανεξαρτήτως κόμματος, να αρθούν στο ύψος των ευθυνών τους και να συνυπογράψουν την παρούσα ένσταση αντισυνταγματικότητας.
Τα σοβαρά πλήγματα που φέρει το ν/σ
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι το νομοσχέδιο αποδομεί ακόμα περισσότερο απ’ ό,τι ήδη έχει κάνει ο περιβαλλοντοκτόνος νόμος Χατζηδάκη (4685/2020) την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας και ότι προεξοφλεί το αποτέλεσμα των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, οι οποίες εκκρεμούν εδώ και χρόνια, αδιαφορώντας για τις απαιτήσεις προστασίας και το περιβαλλοντικό κεκτημένο του εθνικού (Σύνταγμα) και του ενωσιακού δικαίου.
Σύμφωνα με τις οργανώσεις, πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που επιχειρεί να ρυθμίσει σειρά και άλλων κρίσιμων ζητημάτων με συνοπτικές διαδικασίες, για την εξυπηρέτηση καταστάσεων και αναπτυξιακών επιλογών που σε πολλές περιπτώσεις έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τις τεράστιες ανάγκες προστασίας της φύσης και με τις πολιτικές και τη νομοθεσία της Ε.Ε. για τις περιοχές Natura, υποστηρίζουν.
Ενα ολόκληρο κεφάλαιο, το όγδοο του νομοσχεδίου με 17 άρθρα αφορά το πλαίσιο ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, δηλαδή των ανεμογεννητριών που θα τοποθετούνται στην θάλασσα. Το νομοσχέδιο και δημιουργεί τετελεσμένα ενώ, μάλιστα, στο άρθρο 61 αναφέρεται ότι μια από τις προϋποθέσεις για τον «σχεδιασμό και την ανάπτυξη της δραστηριότητας Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων» είναι το ΕΧΠ. Που όμως δεν υπάρχει (Βλ. «Κάθε εδάφιο και ρουσφέτι στο νομοσχέδιο του υπ. Περιβάλλοντος», Εφ.Συν., 18.7.2022)
Επίσης, όπως σημείωσε πρόσφατα η «Εφ.Συν.», ο θεσμός των ελεγκτών που αμείβονται απευθείας από τον αξιολογούμενο επεκτείνεται από τα δημόσια έργα και στις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις και τις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Δημιουργείται έτσι χώρος για διαφθορά, χρηματισμό και εκβιασμούς ανάμεσα σε ιδιώτες ελεγκτές και ιδιώτες ελεγχόμενους.
Ακόμα, τα πρόστιμα μπαίνουν στο συρτάρι: από το άρθρο 10 και τις ρυθμίσεις περί περιβαλλοντικών ελέγχων σε εκκρεμότητα, προκύπτει ότι δρομολογείται ακύρωση Πράξεων Βεβαίωσης Παραβάσεων (ΠΒΠ) και εισηγήσεων για πρόστιμα που μπορεί να βρίσκονται σε αναμονή εδώ και χρόνια.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος προχώρησε σε διατάξεις-«σφήνα» (άρθρα 119 και 120) με τα οποία επιχειρεί να παρακάμψει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που -κρίνοντας αντισυνταγματικές τις μεταβιβάσεις των μετοχών των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο- ορίζουν την αποδέσμευση των δύο εταιρειών ύδρευσης από το Υπερταμείο και την επιστροφή τους στο Δημόσιο.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
