ΕΦΣΥΝ: Ο αγώνας για τα Αγραφα ανεβαίνει στην Καζάρμα Τάσος Σαραντής

Μεγάλη κινητοποίηση βρίσκεται σε εξέλιξη για τη διοργάνωση διαμαρτυρίας την Κυριακή 7 Αυγούστου στην κορυφογραμμή Καζάρμα των Αγράφων που βρίσκεται στο στόχαστρο της αιολικής βιομηχανίας από εταιρεία που έλαβε πρόσφατα άδεια εγκατάστασης 9 γιγαντιαίων ανεμογεννητριών ύψους 150 μέτρων η κάθε μία.

Για την επιτάχυνση της αδειοδότησης του έργου υπήρξε κατά το δοκούν ερμηνεία της νομοθεσίας από τη Διεύθυνση Πειβαλλοντικής Αδειδότησης του ΥΠΕΝ που θεώρησε ότι τροποποίηση της περιβαλλοντικής άδειας του έργου δεν είναι ουσιώδης, παρόλο που γιγαντώθηκαν τα μεγέθη του.

Οι ανεμογεννήτριες που επιδιώκεται να εγκατασταθούν στις θέσεις Ζυγουρολίβαδο – Παλιό Μανδρί θα τοποθετηθούν στην κορυφογραμμή των βορειοανατολικών Αγράφων όπου βρίσκεται το πυροφυλάκιο της Καζάρμας επάνω από τα πανέμορφα χωριά Κερασιά, Κρυονέρι, Φυλακτή, Πεζούλα και Νεοχώρι. Κάποιες από αυτές θα αντικατοπτρίζονται στα νερά της Λίμνης Πλαστήρα, όπως αντικατοπτρίζονται σήμερα ο πανέμορφες βουνοκορφές που την περιστοιχίζουν! Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της καταστροφής αξίζει να ειπωθεί ότι σήμερα το πέτρινο πυροφυλάκειο, σήμα κατατεθέν της Καζάρμας, ύψους μόλις 7 μέτρων, είναι ευδιάκριτο από την ευρύτερη περιοχή.

Πόσο μάλλον οι 150μετρες ανεμογεννήτριες που, εφόσον εγκατασταθούν, θα είναι ορατές στο σύνολό τους όχι μόνον από όλη την περιοχή της Λίμνης Πλαστήρα και της Αργιθέας, αλλά και από όλη σχεδόν την δυτική Θεσσαλία. Το έργο αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά (ΑΕΠΟ) το 2012, το 2013 πήρε άδεια εγκατάστασης και τελικά το αγόρασε θυγατρική της εταιρείας «Intrakat».

Μέσα στο 2022 η εταιρεία προχώρησε σε τροποποίηση της περιβαλλοντικής άδειας που είχε εκδοθεί 10 χρόνια πριν, καθώς περιόρισε τον αρχικό αριθμό των 18 ανεμογεννητριών σε 9. Η Διεύθυνση Πειβαλλοντικής Αδειδότησης του ΥΠΕΝ έκρινε ότι οι αλλαγές στο έργο με μειωμένες τις ανεμογεννήτριες δεν είναι ουσιώδης και έτσι το υπουργείο το έθεσε με συνοπτικές διαδικασίες σε τύποις διαβούλευση, χωρίς τη συμμετοχή του κοινού και χωρίς να λάβει γνωμοδότηση από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.

Παρόλο που, έτσι όπως τροποποιήθηκε, το έργο είναι αρκετά δυσμενέστερο προς το περιβάλλον και θα επιφέρει ουσιαστικές επιπτώσεις στα προστατευόμενα είδη της περιοχής αλλά και αλλοιώσεις στο γεωφυσικό ανάγλυφο.

Γιγάντωση του έργου

Αν και το νέο έργο παρουσιάζεται ως ηπιότερο προς τις επιπτώσεις του στο περιβάλλον μόνο και μόνο επειδή μειώνεται ο αριθμός των προς εγκατάσταση ανεμογεννητριών, οι νέες ανεμογεννήτριες είναι πολύ μεγαλύτερες, με το ύψος τους να αυξάνεται από 99,5 μέτρα σε 149,3 μ. Μαζί αυξάνεται και η διάμετρος του ρότορά τους (71 μ. οι αρχικές και 133 μ. οι νέες), η επιφάνεια σάρωσης του αέρα της κάθε ανεμογεννήτριας (από σχεδόν 4.000 τ.μ. σε σχεδόν 14.000 τ.μ.), αλλά και η συνολική επιφάνεια σάρωσης που σχεδόν διπλασιάζεται στα 125.000 τ.μ.

Η αύξηση της συνολικής επιφάνειας σάρωσης των ανεμογεννητριών θα αυξήσει σημαντικά σε ανάλογο βαθμό και τον κίνδυνο πρόσκρουσης των προστατευόμενων ειδών της ορνιθοπανίδας – και ειδικά των προστατευόμενων αρπακτικών.

Εξάλλου, οι μεταβολές – διογκώσεις του έργου περιλαμβάνουν και την αύξηση του συνολικού μήκους της οδοποιίας σε συνολικά 16.423 μ., αλλά και της συνολικής επιφάνειας επεμβάσεων και εκχερσώσεων κατά 53% φτάνοντας τελικά σχεδόν τα 214.000 τ.μ.

Σε αυτούς τους αριθμούς, που… ζαλίζουν σε τέτοια υψόμετρα και μόνο μη ουσιώδεις δεν είναι, πρέπει να προστεθεί η αύξηση του πλάτους της οδοποιίας που θα κατασκευαστεί που θα φτάνει τα 26,68 μ. κατά παράβαση της δασικής νομοθεσίας για την οδοποιία δασικών δρόμων «Γ’ Κατηγορίας». Κι ακόμη, ο εργοταξιακός χώρος παρασκευής σκυροδέματος και σπαστηριοτριβείου που παρουσιάζεται στη μελέτη ως «χαμηλής όχλησης»(!), έκτασης 10.500 τ.μ. που δεν προβλεπόταν αρχικά.

Το μεγαλύτερο μήκος της οδοποιίας του νέου έργου, αλλά και η επέκταση του πλάτους των δρόμων, σε συνδυασμό με την αύξηση της συνολικής επιφάνειας εκχέρσωσης και την αύξηση του συνολικού όγκου των εκσκαφών θα επιφέρουν σημαντική απώλεια ευαίσθητων φυτικών εδαφών της αλπικής ζώνης, σημαντική απώλεια ειδών χλωρίδας και κινδύνους κατολισθήσεων, καθότι τα εδάφη της περιοχής αποτελούνται από αποσαρθρωμένο φλύσχη με έντονα φαινόμενα κατολισθήσεων. Οπως άλλωστε πρόσφατα (Σεπτέμβριος 2020) έζησε η περιοχή τις επιπτώσεις του «Ιανού» με καταστροφή σχεδόν του συνόλου του οδικού δικτύου.

Κατά τα λοιπά, το μόνο μικρότερο στο νέο σχεδιασμό του έργου είναι ο προϋπολογισμός του, που από 57,5 εκατομμύρια ευρώ έπεσε στα περίπου 49,7 εκ. Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί ότι το έργο υλοποιείται στην βορειοδυτική κορυφογραμμή των βουνών που στεφανώνουν την Λίμνη Πλαστήρα που είναι προστατευόμενη περιοχή χαρακτηρισμένη ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους και Περιοχή Προστασίας Οικοτόπων και ειδών. Κι ακόμη, ότι το έργο χωροθετείται εντός των ορίων της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και πλησίον των ορίων της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά.

Όμοια κριτήρια

Όπως αποδεικνύεται από τα προαναφερόμενα, λόγω των διαφοροποιήσεών του σε σχέση με τον προηγούμενο σχεδιασμό του, το έργο θα επιφέρει ουσιώδη μεταβολή των περιβαλλοντικών επιπτώσεων – κάτι που δεν «διέκρινε» η Διεύθυνση του ΥΠΕΝ – λόγος για τον οποίο θα έπρεπε να κατατεθεί νέα ΜΠΕ, σύμφωνα με το νόμο για την «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων» (4014/2011).

Εξάλλου, η Διοίκηση του ΥΠΕΝ παρέβλεψε ότι από τον αρχικό σχεδιασμό του έργου  το 2012 έχουν προκύψει νέα στοιχεία που αναδείχθηκαν από δύο άλλους αιολικούς σταθμούς στις γειτονικές βουνοκορφές της Νιάλας και του Βοϊδολίβαδου. Λόγος για τον οποίο οι άδειές τους ακυρώθηκαν από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ.

Πιο συγκεκριμένα, στη ΜΠΕ του έργου στην Καζάρμα αναφέρεται ότι για τα προστατευόμενα και απειλούμενα είδη (όρνιο, φιδαετός, κοκκινοκαλιακούδα) οι επιπτώσεις κρίνονται από αμελητέες έως μέτριας σημαντικότητας, κατόπιν εφαρμογής μέτρων μετριασμού των επιπτώσεων.

Ομως, τα μέτρα που προτείνονται αφορούν τη χρήση συστημάτων αποφυγής συγκρούσεων και έχουν ήδη αποτύχει στην πράξη. Πρόσφατο είναι το παράδειγμα της θανάτωσης ροδοπελεκάνων σε ΑΣΠΗΕ της Φλώρινας. Κι αυτός ήταν ένας από τους λόγους που απορρίφθηκαν οι δύο γειτονικοί σταθμοί όπου κρίθηκε ότι η εν λόγω επέμβαση ενδέχεται να επηρεάσει την περιοχή σε σχέση με την ακεραιότητά της και να οδηγήσει σε οριστικό εκτοπισμό των ειδών πανίδας και ορνιθοπανίδας από την περιοχή των Αγράφων. Συνεπώς, για τους ίδιους λόγους θα πρέπει οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ να απορρίψουν και το έργο στην Καζάρμα.

Το παράδοξο είναι ότι με τη στάση του το ΥΠΕΝ εφαρμόζει δύο μέτρα και δύο σταθμά για δυο παρόμοια και γειτονικά έργα (Νιάλα – Βοιδολίβαδο και Καζάρμα). Με τον τρόπο αυτό το υπουργείο δείχνει ότι στο έργο της Καζάρμας προσπαθεί να διευκολύνει τον ίδιο μελετητή και στα δύο έργα, την εταιρεία «ΟΙΚΟΜ ΕΠΕ», να αποφύγει τους σκοπέλους που βρήκε για την Νιάλα – Βοιδολίβαδο. Μόνο που έτσι το ΥΠΕΝ δείχνει να ευνοεί την εταιρεία «Intrakat» που έχει το έργο της Καζάρμας σε σχέση με την «Ελλάκτωρ» που είχε τη Νιάλα – Βοιδολίβαδο.

Κάλεσμα διαμαρτυρίας

Προκειμένου να αποφευχθεί η καταστροφή της Καζάρμας, την ίδια στιγμή που κατακρεουργείται ο γειτονικός Τύμπανος με τα έργα υποδομής για υποσταθμό και με βάσεις ανεμογεννητριών, η Επιτροπή Αγώνα Αγραφιωτών καλεί σε μεγάλη κινητοποίηση-διαμαρτυρία την ερχόμενη Κυριακή για να μη μετατραπούν τα Άγραφα σε βιομηχανική ζώνη αιολικών εγκαταστάσεων.

Στο κάλεσμα έχουν ανταποκριθεί περισσότεροι από 40 σύλλογοι και συλλογικότητες. Αύριο θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση συζήτηση στο βοτανικό Κήπο Νεοχωρίου στις 7 μ.μ. Την Κυριακή στις 7:30 π.μ. θα πραγματοποιηθεί ανάβαση προς την κορυφή της Καζάρμας, στις 11:30 π.μ., συγκέντρωση στην πλατεία της Φυλακτής με όλους τους συλλόγους και τις συλλογικότητες και στις 9.30 μ.μ. συναυλία μ ελεύθερη είσοδο αφιερωμένη στα βουνά με τους ΘΡΑΞ ΠΑΝΚC στο Ορειβατικό Καταφύγιο Αγράφων.

Την αντίθεσή τους στην κατασκευή του αιολικού εργοστασίου στην Καζάρμα υπογράφουν 29 επιχειρηματίες της ευρύτερης περιοχής της Λίμνης Πλαστήρα.