ΕΦΣΥΝ: Τι ανάπτυξη θέλουμε στις Σέρρες;

Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ήρθαν στην επικαιρότητα τους τελευταίους δυο μήνες στον νομό Σερρών με αφορμή τις διαδοχικές αιτήσεις εταιρειών για τη δημιουργία φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων οι οποίες προβάλλονται ως «μεγάλες» επενδύσεις εξαιτίας των ιλιγγιωδών ποσών που θα επενδυθούν σε αυτές.

Αίτηση για ένα γιγαντιαίο φωτοβολταϊκό πάρκο στην κορυφή του Μενοίκιου όρους που καταλαμβάνει έκταση ίση με την… πόλη των Σερρών! (βλέπε σχετικά «Εφ.Συν.» 24/2/2022, «Στήνεται φαραωνικό φωτοβολταϊκό πάρκο με… ταχύτητες φωτός»).

Αιολικά πάρκα που έχουν ήδη γεμίσει τις κορυφές των βουνών πάνω από το Σιδηρόκαστρο, πλησιάζουν σε απόσταση αναπνοής από την πόλη των Σερρών με νέες αιτήσεις (τρεις ξεχωριστές αλλά γειτονικές για 14 ανεμογεννήτριες) προς έκφραση γνώμης για αδειοδότηση εγκατάστασης στην κορυφογραμμή του όρους Λαϊλιά πλησίον της Ορεινής.

Ολως τυχαίως είναι σχέδια που παλαιότερα είχαν απορριφθεί, αλλά ο νέος «αντιπεριβαλλοντικός» νόμος 4685/2020 ξανάνοιξε τις ορέξεις… δίνοντας το απαραίτητο νομοθετικό «παραθυράκι». Πρόσφατο είναι άλλωστε και το «ακραίο» αίτημα για τη δημιουργία… λατομείου στον Λαϊλιά!

Επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ναι. Αλλά από ποιους;

Από μεγάλους παίκτες της αγοράς που έρχονται να εκμεταλλευτούν με γιγαντιαία πάρκα τον ήλιο και τον αέρα του τόπου χωρίς στην ουσία να «δώσουν» τίποτα στον τόπο; Ποια είναι η προστιθέμενη αξία; (Αν θέλουμε να έχουμε ένα παράδειγμα, ας ρωτήσουμε τους κατοίκους του Δήμου Σιδηροκάστρου τι τους έταξαν και τι όφελος έχουν τελικά σήμερα από τη λειτουργία των αιολικών πάρκων στον δήμο.)

Μάλιστα οι επενδύσεις αυτές, εκτός του ότι προωθούνται «σκανδαλωδώς» από την κυβέρνηση και οι αποφάσεις λειτουργίας τους λαμβάνονται από κυβερνητικές επιτροπές (οι τοπικές κοινωνίες απλά εκφράζουν γνώμη η οποία μπορεί να αγνοηθεί), θα χρηματοδοτηθούν κατά προτεραιότητα από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Από την άλλη, την ίδια στιγμή τρεις από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του νομού αλλά και της χώρας (FIBRAN, ΔΡΟΜΕΑΣ, ΚΡΙ ΚΡΙ) δεν μπορούν να ρίξουν το κόστος παραγωγής (μετά τις δυσθεώρητες αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος με τις ρήτρες αναπροσαρμογής), αφού η πρόθεσή τους για λειτουργία ΑΠΕ σκοντάφτει στη μη ύπαρξη μετασχηματιστών που θα μπορούσαν να απορροφήσουν και να διανείμουν την παραγόμενη ενέργεια (Net metering).

Να μη μιλήσουμε για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του νομού οι οποίες δεν μπορούν καν να βγάλουν άδεια για φωτοβολταϊκά για να μειώσουν το αυξημένο κόστος λειτουργίας τους που απειλεί τη βιωσιμότητά τους.

Κινούμενοι σε αυτή την κατεύθυνση πώς θα αλλάξουμε τη δυσμενή θέση του νομού μας σε όλους τους δείκτες ανάπτυξης;

Παρά τα δυο χρόνια που η πανδημία έπληξε καίρια την οικονομία, βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο, όπου η Ε.Ε. μας διαθέτει σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία για την επανάκαμψη και την ουσιαστική παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου με στόχο μια βιώσιμη και συμπεριληπτική ανάπτυξη.

Οι σημαντικοί πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, του Νέου ΕΣΠΑ και του αναπτυξιακού νόμου, αξιοποιώντας τους, έχουν τη δυνατότητα να στηρίξουν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα (που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας) και να οδηγήσουν προς το επιθυμητό αποτέλεσμα κάνοντας την ανάπτυξη «προσβάσιμη» σε όλους.

Δυστυχώς οι μέχρι σήμερα ενέργειες της κυβέρνησης δείχνουν πως τα εργαλεία αυτά έχουν αποδέκτες τους λίγους και μεγάλους, αγνοώντας τη «ραχοκοκαλιά», τις μικρές επιχειρήσεις.

Αυτό που είναι προβληματικό για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας είναι ζήτημα και για τον νομό μας, όπου το 95% των επιχειρήσεων ανήκει στις μικρομεσαίες.

Απέναντι σε όλα αυτά «εμείς» οι τοπικοί φορείς (ΕΒΕΣ, αντιπεριφέρεια, δήμοι κ.α.) τι προτάσσουμε ως στρατηγική ανάπτυξης του νομού μας;

Θέλουμε έναν νομό με επενδύσεις στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα που μας προσφέρει ο τόπος αλλά μένουν ουσιαστικά αναξιοποίητα, όπως η αγροδιατροφή, η γεωθερμία, ο τουρισμός στη μορφή: οικολογικός (Κερκίνη), αρχαιολογικός (Αμφίπολη), θρησκευτικός (μοναστήρια), αθλητικός, νομός ως πύλη σύνδεσης με την Ανατολική Ευρώπη;

Αλλά πώς; Ποιο είναι το συνεκτικό σχέδιο που να δίνει την κατεύθυνση των διεκδικήσεων; Αντί να περιμένουμε την εκάστοτε κεντρική κυβέρνηση που χαράζει τα δικά της σχέδια ερήμην μας (βλέπε Σιδηροδρομική Εγνατία), χωρίς καν να αρθρώνουμε αντισταθμιστικές αξιώσεις γι’ αυτά που χάνουμε;

Η σημερινή κυβέρνηση έχει δείξει τις προθέσεις της καθώς κατευθύνει το σύνολο των χρημάτων στα μεγαλύτερα επιχειρηματικά σχήματα. Εμείς πώς τοποθετούμαστε απέναντι σε αυτές; Η τελικά τις δεχόμαστε;

Από τη μια, διά στόματος υπουργού Ανάπτυξης, «οι μικρές επιχειρήσεις ή θα συγχωνευτούν ή θα κλείσουν». Από την άλλη, κατ’ επιλογή της κυβέρνησης το Ταμείο Ανάκαμψης (από τη στιγμή που θα γίνεται με τραπεζικούς όρους) καθίσταται απροσπέλαστο για τις μικρές επιχειρήσεις μετά την οικονομική καθίζηση δυο ετών πανδημίας. Το ίδιο ισχύει και για τον νέο αναπτυξιακό νόμο, που προσφάτως ψήφισε η κυβέρνηση, καθώς αποτελεί τροχοπέδη για τις μικρές, «λαβωμένες» επιχειρήσεις καταδικάζοντάς τες σε αφανισμό.

Θα αφήσουμε να περάσει και αυτή η σημαντική περίοδος χρηματοδοτήσεων από τον τόπο χωρίς να προτάσσουμε τις δικές μας τοπικές συλλογικές διεκδικήσεις που δεν συνάδουν, όπως φαίνεται, με τον σημερινό κυβερνητικό σχεδιασμό;

*Οικονομολόγος, μέλος ΚΕΑ ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.